Alergiczne zapalenie spojówek jako manifestacja narządowa choroby alergicznej

Wstęp
Narząd wzroku stanowi część organizmu, która ma bezpośredni kontakt ze środowiskiem i podlega działaniu wszystkich znajdujących się w otoczeniu człowieka czynników, wśród których obecne są również alergeny. Oko jest skutecznie chronione przez powieki, pokryte zrogowaciałą warstwą skóry, pod którą umiejscowione są spojówki oraz warstewkę łez, rozprowadzaną po gałce ocznej w czasie mrugania. Łzy, wytwarzane przez gruczoł łzowy i dodatkowe gruczoły spojówkowe, zawierają składniki odgrywające istotną rolę w obronie przed czynnikami infekcyjnymi (lizozym, układ dopełniacza, laktoferyna) oraz penetracją alergenów w głąb spojówki i rogówki (wydzielnicza IgA, granulocyty, monocyty). Spojówki zbudowane są z nierogowaciejącego wielowarstwowego nabłonka płaskiego, w ich podnabłonkowej tkance łącznej znajdują się małe skupiska tkanki limfoidalnej, nad którymi widoczne są szczególne komórki nabłonka (komórki M), które wyspecjalizowały się w transporcie antygenu do agregatów tkanki limfoidalnej. Spojówka zawiera także pojedyncze limfocyty śródnabłonkowe i wewnątrzśluzówkowe, przeważnie o fenotypie CD8⁺ i HML-1⁺ (Human mucosal lymphocyte antigen – 1). W pozbawionej naczyń rogówce nie stwierdza się w normalnych warunkach komórek limfatycznych, poza mogącymi się pojawiać profesjonalnymi komórkami prezentującymi antygen, tj. komórkami Langerhansa [1]. Narząd wzroku ma zatem warunki, wynikające z kontaktu ze środowiskiem oraz złożonej budowy do rozwoju zmian alergicznych spojówek, rogówki i powieki, które związane są z procesem alergicznego zapalenia wywołanego reakcją IgE-zależną oraz IgE-niezależną. Najczęściej jest to manifestacja narządowa choroby alergicznej, obejmującej również inne obszary organizmu, ponieważ alergia oczna towarzyszy w ponad 90 proc. przypadków alergicznemu sezonowemu i całorocznemu zapaleniu nosa, atopowemu zapaleniu skóry oraz alergicznemu wypryskowi kontaktowemu [2, 3]. Choroby alergiczne oczu występują u ok. 5–10 proc. populacji [1].
Patofizjologia
Podstawą patofizjologiczną większości chorób alergicznych oczu jest reakcja typu I, którą zapoczątkowuje synteza swoistej IgE w efekcie długotrwałego działania niewielkich stężeń alergenu. W takich przypadkach obserwuje się również wzrost IgE we łzach [1]. Immunoglobulina E jest przeciwciałem cytofilnym, które łączy się z receptorem FceRI na powierzchni komórki tucznej. Po ponownym kontakcie alergen mostkuje 2...


View full text...