Baklofen a zaburzenia związane z używaniem alkoholu: mechanizmy, skuteczność i zastosowanie

Zaburzenia związane z używaniem alkoholu (AUD) stanowią poważny problem zdrowotny, przyczyniając się do milionów zgonów rocznie oraz powodując różnorodne komplikacje, takie jak choroby wątroby czy problemy sercowo-naczyniowe. Mimo dostępności kilku metod leczenia, ich skuteczność pozostaje ograniczona, co podkreśla pilną potrzebę opracowania bardziej efektywnych terapii. Jednym z obiecujących kierunków badań jest zastosowanie baklofenu, agonisty receptorów GABA-B, jako leczenia off-label w terapii AUD. Baklofen wykazuje zdolność modulowania układów nagrody w mózgu oraz osi podwzgórze–przysadka–nadnercza. Dzięki tym właściwościom może zmniejszać głód alkoholowy oraz przedłużać abstynencję, szczególnie u pacjentów z chorobami wątroby. Ponadto, zmniejsza stężenie kortyzolu, który jest kluczowym czynnikiem sprzyjającym wzmożonemu pragnieniu alkoholowemu. Stosowanie baklofenu wiąże się jednak z pewnymi wyzwaniami. Do najczęstszych działań niepożądanych należą sedacja i zawroty głowy, jednakże zgłaszano również cięższe powikłania. Co więcej, badania oceniające skuteczność baklofenu mają istotne ograniczenia, takie jak małe grupy badawcze, niejednolite schematy dawkowania oraz zmienne wyniki. Aby lepiej zrozumieć potencjał baklofenu jako leku na AUD, konieczne są rzetelne i dobrze kontrolowane badania kliniczne. Powinny one wyjaśnić mechanizmy działania baklofenu, określić optymalne strategie dawkowania oraz ocenić jego długoterminową skuteczność i bezpieczeństwo. Pomimo tych luk w badaniach, baklofen pozostaje obiecującym narzędziem wspierającym proces zdrowienia, zapobiegającym nawrotom u osób z AUD.

Alcohol use disorder (AUD) is a significant global health concern, contributing to millions of deaths and various health complications including liver disease or cardiovascular issues. Despite the availability of several pharmacological treatments for AUD, success rates remain modest, emphasising the need for more effective therapies. Baclofen, a GABA-B receptor agonist, has been explored as an off-label treatment for AUD due to its capacity to modulate brain reward systems and the hypothalamic–pituitary–adrenocortical axis. Baclofen can reduce alcohol cravings and increase abstinent days especially in individuals with alcohol-related liver disease. It may also help prevent relapse by lowering stress-induced cortisol levels, which are linked to alcohol-seeking behaviours. While side effects like sedation and dizziness are common, more severe adverse effects have been reported. However, the available studies have limitations like small sample size, varying dosing regimens and inconsistent outcomes. What is more, well-controlled trials are required to fully understand baclofen’s mechanisms, its optimal dosing and long-term effectiveness in treating AUD. Despite these gaps, baclofen remains promising as an important tool in supporting recovery and preventing relapse in AUD patients.