Choroba hemoroidalna – profilaktyka, leczenie i aspekt psychiczny

Wprowadzenie i epidemiologia

Choroba hemoroidalna jest jednym z najczęstszych schorzeń anorektalnych w populacjach rozwiniętych, dotyka od 10% do nawet 36% dorosłych. W Polsce obserwuje się szczególnie wysoki odsetek zachorowań w wieku 50–65 lat, choć objawy mogą wystąpić w każdym wieku. Ryzyko występuje u mężczyzn i kobiet, przy czym u kobiet jest zwiększone w okresie ciąży i połogu ze względu na zmiany hormonalne, zwiększone ciśnienie w układzie żylnym i częste zaparcia [1].
Hemoroidy, zwane również guzkami krwawniczymi, są fizjologicznymi strukturami w obrębie kanału odbytu. Składają się z mięśniówki gładkiej, tkanki łącznej i rozbudowanego splotu naczyń krwio­nośnych. Sploty naczyniowe hemoroidów dzielą się na żylny, tętniczy i mieszany, co umożliwia skuteczną regulację przepływu krwi oraz utrzymanie odpowiedniego ciśnienia w odbycie. Tkanka łączna i włókna sprężyste tworzą rusztowanie dla naczyń, co pozwala hemoroidom na elastyczne dopasowanie się do zmian objętości stolca i ciśnienia wewnętrznego w odbycie. Patologiczne powiększenie tych struktur prowadzi do nadmiernego rozciągnięcia splotów i pojawienia się objawów choroby hemoroidalnej, takich jak krwawienie, świąd czy wypadanie guzków, które znacząco obniżają komfort życia pacjentów [2].

Czynniki ryzyka i mechanizmy patofizjologiczne

Rozwój choroby hemoroidalnej jest wynikiem zaburzeń hemodynamicznych, mechanicznych i genetycznych. Do najważniejszych czynników ryzyka należą:
• przewlekłe zaparcia – zwiększają parcie, podwyższają ciśnienie śródbrzuszne i sprzyjają powiększaniu guzków,
• siedzący tryb życia – osłabia krążenie krwi w splotach hemoroidalnych, powodując ich stagnację i powiększenie,
• dieta uboga w błonnik – zmniejsza objętość stolca, utrudnia perystaltykę i zwiększa ryzyko urazów śluzówki podczas defekacji,
• niewystarczające nawodnienie – ogranicza płynność stolca, sprzyja zaparciom i parciu,
• otyłość i nieprawidłowe podnoszenie ciężarów – zwiększają ciśnienie w układzie żylnym miednicy i jamy brzusznej,
• predyspozycje genetyczne – osłabienie ścian naczyń żylnych i więzadeł utrzymujących guzki,
• ciąża i poród – zmiany hormonalne, wzrost ciśnienia żylnego i zaparcia sprzyjają powstawaniu hemoroidów [3].
Patofizjologia choroby obejmuje zwiększoną przepuszczalność naczyń włosowatych, upośledzenie odpływu żylnego z guzków krwawniczych i osłabienie więzadeł Treitza, co prowadzi do ich powiększenia,...


View full text...