Choroba wrzodowa – postępy w patofizjologii i leczeniu

Patofizjologia i leczenie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy przeszły w ostatnich 20 latach ogromne zmiany. Ich początek miał miejsce w chwili, gdy wprowadzono do użytku klinicznego środki silnie hamujące wydzielanie żołądkowe, jak np. inhibitory pompy protonowej, a Warren i Marshall z Australii dowiedli, że w błonie śluzowej żołądka mogą osiedlać się spiralne bakterie, Helicobacter pylori (H. pylori), zdolne do wywoływania uszkodzeń zapalnych i zmian wydzielniczych żołądka.







Badania epidemiologiczne dowiodły, że infekcja H. pylori ma zasięg ogólnoświatowy i stanowi istotny czynnik ryzyka rozwoju zapalenia błony śluzowej i wrzodu trawiennego żołądka i dwunastnicy. Głównym dowodem na udział tej bakterii w patogenezie wrzodu są doskonałe wyniki lecznicze uzyskiwane po eradykacji tej bakterii z żołądka przy użyciu antybiotyków i wspomnianych środków hamujących wydzielanie żołądkowe. Takie leczenie nie tylko przyspiesza gojenie wrzodów żołądka i dwunastnicy, ale wybitnie obniża ich nawrotowość, czyli u większości chorych po eradykacji H. pylori następuje trwałe wyleczenie choroby wrzodowej. Nie obejmuje to owrzodzeń żołądkowych wywołanych uszkodzeniami błony śluzowej przez niesterydowe środki przeciwzapalne, których działanie wrzodotwórcze nie zależy od infekcji H. pylori, ale jest wynikiem upośledzenia mechanizmów odporności błony śluzowej.



Postępy patofizjologii choroby wrzodowej


Wrzód żołądka i dwunastnicy jest ubytkiem błony śluzowej sięgającym do warstwy podśluzowej lub blaszki mięśniowej i powstającym wyłącznie w miejscu zetknięcia z wydzieliną kwaśno-pepsynową, czyli w obrębie żołądka lub dwunastnicy. Wrzód żołądka występuje najczęściej na styku błony śluzowej obszaru gruczołów trawieńcowych i odźwiernikowych, a wrzód dwunastnicy głównie w jej opuszce w obrębie wysepek metaplazji żołądkowej. Pod pojęciem choroby wrzodowej rozumie się przewlekły wrzód, który opisał już w IV w. p.n.e. Diokles z Koryntu, a który cechuje się zdolnością do samoistnego gojenia, skłonnością do nawrotów, zwłaszcza z sezonie jesienno-wiosennym, typową rytmiką dobową dolegliwości bólowych po posiłku i w godzinach późnonocnych.



Znaczenie kwasu solnego


O tym, że żołądek produkuje kwaśną substancję żrącą wiedziano już w starożytności. Pliniusz już w I w. n.e. zalecał środki...


View full text...