Hermann Gartner (1785–1827)

Na podstawie tłumaczenia książki Kamienie milowe położnictwa i ginekologii Harolda Speerta, profesora ginekologii i położnictwa Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku

H. Gartner jest jednym z nielicznych luminarzy medycyny pochodzenia duńskiego. Urodził się w 26 października 1785 r. na duńskiej Wyspie św. Tomasza, znajdującej się w archipelagu tzw. Indii Zachodnich, gdzie jego ojciec był gubernatorem. Kiedy Gartner ukończył 10. rok życia, jego rodzice powrócili do Kopenhagi. Tutaj w roku 1808 rozpoczął studia medyczne, które pogłębiał następnie na uniwersytecie w Londynie i Edynburgu. Po powrocie do Kopenhagi Gartner obronił pracę doktorską, dotyczącą anatomii i leczenia chirurgicznego przepuklin pachwinowych i udowych. W roku 1824 został naczelnym chirurgiem armii duńskiej. Zmarł niespodziewanie 3 lata później z bliżej nieznanych przyczyn 4 kwietnia 1827 r., w wieku zaledwie 42 lat. Po jego śmierci dla upamiętnienia jego postaci, jednej z najwybitniejszych w historii medycyny duńskiej, wzniesiono w parku Kirkegard w Kopenhadze pomnik ku jego czci.
H. Gartner przeszedł do historii medycyny, ponieważ pierwszy opisał pozostałości z przewodu śródnercza Wolffa (ductus mesonephricus) w postaci kanału, który przebiega wzdłuż jajowodów i krawędzi macicy aż do pochwy. Po raz pierwszy na obecność tego kanału, który nierozerwalnie związany został z nazwiskiem Gartnera, zwrócił uwagę Malpighie. Jednak pierwszy dokładny jego opis zawdzięczamy właśnie Gartnerowi. Mianowicie 150 lat po Malpighie w roku 1822 na zjeździe Królewskiego Towarzystwa Lekarskiego w Kopenhadze przedstawił on swoje odkrycie, które zostało następnie opublikowane w roku 1824 w Journalu Edynburskim.
Jeżeli idzie o częstość występowania kanału Gartnera, to występuje on stale u zarodków ludzkich, w następnych etapach życia z reguły zanika. U dorosłej kobiety można niekiedy stwierdzić zachowane jego fragmenty. Według statystyki opracowanej przez Gartnera na podstawie przeprowadzonych przez niego licznych badań sekcyjnych, kanał ten można stwierdzić u ok. 40 proc. noworodków, natomiast u dorosłych kobiet zaledwie w 1 proc. przypadków. Ciekawy jest fakt, że Gartner stwierdził, iż opisywany kanał u niektórych ssaków występuje stale. Dotyczy to zwłaszcza krów i świń, na których przede wszystkim przeprowadzał swoje pionierskie badania.
Dla nas, ginekologów, niezmierne ważne jest, aby pamiętać, że często obserwowane torbiele pochwowe...


Pełna treść artykułu...