Hormonalna terapia zastępcza - współczesne poglądy

Zainteresowanie zagadnieniami związanymi z okresem klimakterium jest coraz większe, tak ze względu na rosnącą skalę zjawiska, jak i postępy w badaniach naukowych. Jest to poważny problem zdrowotny, dotykający 700 mln kobiet na świecie, co czyni go także problemem społecznym. W porównaniu z dotychczasową historią medycyny jest to nadal dziedzina nowa, bowiem szansę na przeżycie menopauzy kobiety zyskały dopiero na przełomie XIX i XX w. Średnia długość ich życia przed 2 tys. lat wynosiła
23 lata, w poł. XIX w. – 43 lata, natomiast na początku XXI w. przekroczy 84 lata, co oznacza, że potencjalnymi pacjentkami może stać się prawie połowa populacji. Przeciętny wiek menopauzy waha się w granicach 48–52 lat, obserwuje się jej późniejsze występowanie w krajach wysoko cywilizowanych.






W Polsce problemy zdrowotne, psychologiczne, społeczne i ekonomiczne związane z menopauzą dotyczą 5 mln kobiet po 50. roku życia. Spośród 6-milionowej populacji kobiet bezpośrednio przed lub po menopauzie, ponad 4 mln znajduje się w okresie pełnej aktywności życiowej lub zawodowej.

Mianem menopauzy określa się ostatnie krwawienie miesięczne, które jest następstwem niedoczynności jajników, po którym występuje co najmniej 6-miesięczna przerwa. Okres kilku lat przed i po menopauzie nazywa się przekwitaniem, klimakterium lub okresem okołomenopauzalnym. Klimakterium jest procesem bardzo złożonym, a z punktu widzenia endokrynologii – wielogruczołowym. Na pierwszy plan wysuwa się wygasanie czynności jajników ze wszystkimi następstwami. Premenopauza jest wstępnym okresem klimakterium, które spowodowane jest starzeniem się struktur jajnikowych, stałym zmniejszaniem liczby pęcherzyków Graafa. Zmniejszająca się w ciągu życia liczba komórek tekaluteinowych i ziarnistych powoduje stopniowe obniżanie stężenia estrogenów i progesteronu. Na zasadzie sprzężenia wywołuje to wzrost stężenia gonadotropin, szczególnie FSH. Cykle w okresie przejściowym mogą być owulacyjne, o czym świadczy wzrost stężenia estrogenów w środku cyklu i następcze wydzielanie progesteronu w fazie lutealnej, bądź też bezowulacyjne, w których obserwuje się wzrost, a następnie spadek stężenia estrogenów przy braku wydzielania progesteronu. Przeważają jednak cykle bezowulacyjne, a wobec braku lub niskiego stężenia progesteronu mogą ujawniać się patologie związane ze względnym hiperestrogenizmem (polipy endometrium,...


View full text...