Inhibitory reduktazy (HMG-CoA) – biochemiczne mechanizmy działania

Barbara Gawrońska-Szklarz

ISSN: 1505-8409

Przewodnik Lekarza/Guide for GPs

Current issue Archive About the journal Supplements Contact Instructions for authors

7/2000
vol. 3

Send email

Copy url:

abstract:

Inhibitory reduktazy (HMG-CoA) – biochemiczne mechanizmy działania

Barbara Gawrońska-Szklarz

Przew Lek 2000, 7, 42-49

Online publish date: 2004/02/20

View full text Get citation

Inhibitory reduktazy HMG-CoA posiadają wielokierunkowe działania przeciwmiażdżycowe. Główne zastosowanie znajdują w leczeniu hipercholesterolemii pierwotnej. Niezależnie od wpływu na lipidy, hamują przebudowę ściany naczyniowej, odpowiedź zapalną, oksydację lipoprotein i tworzenie zakrzepu, ponadto poprawiają funkcję śródbłonka i stabilizują blaszkę miażdżycową. Są lekami stosunkowo bezpiecznymi w monoterapii, jak również w skojarzeniu z innymi lekami hipolipemicznymi.

Wprowadzona w latach 80. nowa grupa leków hipolipemicznych z grupy inhibitorów reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylokoenzymu A (HMG-CoA), zwanych statynami, istotnie przyczyniła się do skutecznej terapii hipercholesterolemii i miażdżycy. Pierwszym lekiem z tej grupy była mewastatyna, która nie znalazła jednak szerokiego zastosowania. Do powszechnego użytku weszły odkryte później kolejne analogi: lowastatyna, simwastatyna, prawastatyna oraz fluwastatyna. W latach 90. wprowadzono dwie nowe statyny: atorwastatynę i ceriwastatynę.

Działanie statyn polega na blokowaniu reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylokoenzymu A, odpowiedzialnego za przekształcenie HMG-CoA w kwas mewalonowy, główny substrat w syntezie endogennego cholesterolu. Etap ten jest jednym z pierwszych procesów w biosyntezie cholesterolu i warunkuje szybkość jego wytwarzania w komórce. W wyniku blokowania wątrobowej produkcji cholesterolu przez statyny następuje zmniejszenie stężenia cholesterolu komórkowego oraz innych związków pośrednich przemiany cholesterolu (izoprenoidów). Jest to zarazem sygnał do zwiększonej syntezy receptorów LDL na powierzchni komórki i wzmożonego wychwytu cholesterolu frakcji LDL (lipoprotein o małej gęstości) oraz IDL (lipoprotein o pośredniej gęstości) z krążenia. W efekcie następuje zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitego i lipoprotein LDL w osoczu, co stanowi podstawowy mechanizm działania tej grupy leków.

Statyny wywierają nie tylko działanie hipolipemiczne, ale również przeciwmiażdżycowe. Wiąże się to z poprawą profilu lipidowego w surowicy, częściowo jednak jest od niego niezależne. Wielokierunkowe (plejotropowe) działanie tej grupy leków związane jest z wpływem statyn na:
- makrofagi,
- czynność śródbłonka naczyniowego,
- migrację i proliferację mięśni gładkich tętnic.
Działania te mają ważne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania...

View full text...