Leczenie owrzodzeń żylnych

Badania epidemiologiczne dotyczące częstości występowania chorób żył i owrzodzeń wskazują, że owrzodzenia występują u ok. 0,3–2 proc. społeczeństwa. Leczenie owrzodzeń żylnych jest trudne, długotrwałe i skomplikowane. Proces gojenia ran jest powolny i zależy od wielu czynników. Wraz z podjęciem decyzji o wdrożeniu terapii zachowawczej należy uwzględnić m.in. kompresoterapię, zabiegi pielęgnacyjne, higieniczne i profilaktykę.



Wprowadzenie
Owrzodzenia żylne należą do częstych powikłań przewlekłej niewydolności żylnej (pżn) kończyn dolnych i zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych i głębokich. Występują 2 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. U kobiet pojawiają się ok. 40. roku życia, natomiast u mężczyzn 10 lat później. Stwierdzono, że liczba chorych wzrasta wraz z wiekiem [1, 2]. Czasami pierwsze owrzodzenie może wystąpić ok. 20. roku życia jako konsekwencja przebytej zakrzepicy żył głębokich. Owrzodzenia o etiologii żylno-zakrzepowej stanowią do 70 proc. wszystkich owrzodzeń występujących w obrębie kończyn dolnych [3]. Aktywne owrzodzenia żylne występują u ok. 0,3 proc. do 2 proc. osób [4].

W pierwszych polskich wieloośrodkowych randomizowanych badaniach, prowadzonych w 1999 r. wśród osób zasięgających porady u lekarza pierwszego kontaktu (40 095 badanych), cechy przewlekłej niewydolności żylnej występowały u ponad 47 proc. kobiet i 36 proc. mężczyzn. Wśród tych chorych owrzodzenia żylne czynne lub zagojone stwierdzono u blisko 2 proc. kobiet i ponad 3 proc. mężczyzn [2].

Leczenie owrzodzeń żylnych w krajach zachodnich jest kompleksowe i zorganizowane, np. w Wielkiej Brytanii powyższym problemem zajmują się lekarze różnych specjalności i wyspecjalizowane w tym zakresie pielęgniarki. Kompleksowa opieka w odniesieniu do 75 proc. chorych polega na poradach ambulatoryjnych lub domowej opiece pielęgniarskiej, pozostali chorzy korzystają z opieki szpitalnej [5].

Owrzodzenia żylne są trudne w leczeniu, m.in. z uwagi na zaawansowany i przewlekły charakter zmian. Badania prowadzone w Wielkiej Brytanii pokazały, że proces gojenia owrzodzeń żylnych przebiega wolniej u chorych o niskim statusie społeczno-ekonomicznym i u osób samotnych. Rokowanie w leczeniu owrzodzeń żylnych jest złe, jeżeli nie są prowadzone działania kompleksowe. Stwierdzono, że tylko 50 proc. owrzodzeń goi się w ciągu 4 mies., roczna częstość nawrotów wynosi 6–15 proc. [4].

View full text...