Pacjent po zamkniętym urazie głowy w gabinecie lekarza domowego

Wzrastająca w ciągu roku liczba urazów głowy jest w znacznej mierze następstwem rozwoju cywilizacyjnego, a zwłaszcza komunikacji. Obecnie na świecie notowanych jest rocznie 180–220 urazów czaszkowo-mózgowych/100 tys. ludności, przy czym w ok. 10 proc. są to urazy śmiertelne [10]. Zjawisko to dotyczy w znacznej mierze ludzi młodych i czynnych zawodowo. Prawidłowo prowadzone postępowanie diagnostyczno-lecznicze warunkuje powrót tych chorych do czynnego życia społecznego.







Uraz głowy często współistnieje z innymi obrażeniami ciała, jakich doznaje poszkodowany, np. z urazem szyi, klatki piersiowej, jamy brzusznej lub kończyn. Blisko 2/3 wszystkich zamkniętych urazów czaszkowo-mózgowych stanowią lekkie urazy głowy (LUG), których głównym zespołem klinicznym jest wstrząśnienie mózgu [12]. Większość chorych po przebyciu LUG powraca do zdrowia bez specjalistycznej interwencji lekarskiej w ciągu kilku tygodni. Jednak u 1/3 z nich do 3 mies. po urazie rozwija się subiektywny zespół pourazowy. Po roku od przebytego urazu 7–15 proc. chorych zgłasza wciąż występowanie objawów wpływających na ich funkcjonowanie społeczne i część z nich nigdy nie wraca do pracy. Uraz czaszkowo-mózgowy jest procesem dynamicznym, rozwijającym się bezpośrednio po zaistnieniu z następstwami, które mogą ujawnić się po kilku tygodniach lub nawet miesiącach. Dlatego też ocena stanu chorego po urazie głowy powinna być dokonana bezpośrednio po urazie, jak i w okresie późniejszym. Oceniając późne następstwa urazu głowy należy pamiętać, iż musi istnieć bezsporny związek pomiędzy urazem, a stwierdzanymi zmianami. Istotną rolę w tej ocenie odgrywa prawidłowo prowadzona dokumentacja lekarska [5]. W praktyce klinicznej dominuje tradycyjny podział urazów głowy w zależności od mechanizmu powstania, ciężkości lub zaistniałych zmian w obrębie czaszki i/lub mózgu (tab. 1.).
Powszechnie zalecaną skalą oceny stanu klinicznego chorego po przebytym urazie głowy jest skala AIS (Abbreviated Injury Scale, tab. 2.) [wg 16].
W celu określenia stwierdzanych po urazie czaszkowo-mózgowym zaburzeń świadomości stosowane są powszechnie 2 skale: Glasgow (Glasgow Coma Scale – GCS, tab. 3.) oraz skala Matthew (tab. 4.). Częściej używana skala Glasgow jest sumą 3 wyników badania reakcji chorego (reakcji otwierania oczu, słownych i ruchowych). Im jest mniejsza liczba odnotowanych punktów, tym cięższy jest...


Pełna treść artykułu...