Rola białek p63 w kancerogenezie oraz znaczenie ich ekspresji w diagnostyce nowotworów skóry i żeńskiego układu rozrodczego

Proteiny p63 są homologami białka p53 i razem z p73 tworzą rodzinę białek p53, która obejmuje czynniki transkrypcyjne regulujące metabolizm, proliferację, różnicowanie, starzenie się i śmierć komórki. Białko p63 odgrywa znaczącą rolę w rozwoju i funkcjonowaniu naskórka i innych nabłonków płaskich oraz ma znaczenie w procesie kancerogenezy.

p63 występuje w wielu izoformach zaliczanych do 2 głównych grup: TAp63 oraz ΔNp63. TAp63 są produkowane w bardzo małych stężeniach (z wyjątkiem oocytów). ΔNp63 stanowią dominującą izoformę i występują głównie w podstawnych komórkach nabłonkowych skóry, przydatków, piersi, prostaty i układu moczowego. W przeciwieństwie do TAp63, formy N uznaje się za onkoproteiny. W żeńskim układzie rozrodczym p63 może mieć duże znaczenie w diagnostyce problematycznych raków, gdy rozpoznanie decyduje o dalszym postępowaniu terapeutycznym. Białka p63 biorą też udział w aktywacji transkrypcji późnych genów HPV podczas proliferacji i różnicowania komórek nabłonkowych. Proteiny p63 coraz częściej są wykorzystywane w diagnostyce nowotworów skóry, układu rozrodczego, sutka, głowy i szyi oraz płuc.

p63 proteins are p53 homologs, and with p73 belong to the p53 family. These transcription factors regulate metabolism, proliferation, differentiation, aging and cell death. p63 is crucial for development and maintenance of squamous epithelium, and plays an important role in cancerogenesis. p63 exists in multiple isoforms belonging to 2 main groups: TAp63 and ΔNp63. TAp63 are expressed at very low levels (except for oocytes). ΔNp63 isoforms are predominant isoforms overexpressed in basal epithelial cells of skin, appendages, breast, prostate, and urinary tract. In contrast to TAp63, they are believed to act as oncoproteins. In the female genital tract p63 may be a very useful marker for distinguishing problematic cancers, when diagnosis determines the therapeutic management. It seems that p63 is necessary for activation of HPV late gene expression upon epithelial proliferation and differentiation. p63 is increasingly being taken into account in the diagnosis of epithelial tumors of skin, genital tract, breast, head, neck and lungs.