Ropień tkanek miękkich podudzia wywołany przez Salmonella sp. u pacjentki z reumatoidalnym zapaleniem stawów leczonej adalimumabem

Stosowanie leków biologicznych, do których zalicza się m.in. przeciwciała przeciwko czynnikowi martwicy nowotworów α, może być związane ze zwiększoną zapadalnością na zakażenia o etiologii bakteryjnej, wirusowej czy grzybiczej. Supresja układu odpornościowego czasami zmienia typowy przebieg kliniczny infekcji w porównaniu z przebiegiem u osób immuno-kompetentnych. Obserwuje się tendencję do uogólnienia zakażenia i/lub nietypowego, skąpoobjawowego przebiegu. Przedstawiono przypadek 60-letniej kobiety chorej na reumatoidalne zapalenie stawów o agresywnym przebiegu od ok. 12 lat, obciążonej wieloletnią cukrzycą typu 2, leczonej adalimumabem, metotreksatem i prednizonem, przyjętej do szpitala z powodu bolesnej zmiany o charakterze naciekowo-zapalnym na bocznej powierzchni prawego podudzia. Przeprowadzona diagnostyka doprowadziła do rozpoznania ropnia tkanek miękkich prawego podudzia o etiologii Salmonella sp. (ryc. 1, 2). Etiologia została potwierdzona badaniem bakteriologicznym wydzieliny uzyskanej po chirurgicznym nacięciu ropnia. Zastosowano antybiotykoterapię zgodną z antybiogramem oraz leczenie miejscowe (miejscowo działające leki odkażające i regularna wy­mia­na sączków), uzyskując bardzo dobry efekt kliniczny (ryc. 3). W cza­sie diagnostyki i leczenia odstawiono metotreksat i adali­mumab. Powstanie ropnia było prawdopodobnie poprzedzone skąpoobjawowym, ograniczonym jedynie do stanów gorączkowych, zakażeniem Salmonella i bakteriemią. Należy również wziąć pod uwagę możliwość nosicielstwa i reaktywacji zakażenia w wyniku stosowanych leków immunosupresyjnych. Z powodu wciąż rosnącej liczby chorych stosujących leki biologiczne warto zwrócić uwagę na to, że zakażenia w tej grupie chorych mogą mieć bardzo nietypowy przebieg oraz etiologię. Decyzja o ponownym stosowaniu leku z grupy leków modyfikujących przebieg choroby, ewentualnie o ponownej kwalifikacji do leczenia biologicznego, będzie podjęta po zakończeniu antybiotykoterapii.

The use of biological drugs, which include among others anti-tumour necrosis factor α antibody therapy (ATNFαT), may be related to increased incidence of bacterial, viral and fungal infections. Inhibition of the immune system changes the clinical course of infection compared to immunocompetent individuals. Usually an infection has a tendency to generalize or to a symptomless course of the disease. A case of a 60-year-old woman suffering from aggressive rheumatoid arthritis (for 12 years), diabetes mellitus, treated with adalimumab, methotrexate and prednisone with a diagnosis of abscess of the right lower leg soft tissue with aetiology caused by Salmonella sp. is presented (Fig. 1, 2). Appearance of infiltration was preceded by fever. The therapy applied included antibiotics in compliance with antibiogram and surgical treatment (drugs acting as topical disinfectants, accompanied by a regular change of drains), giving a very good clinical effect (Fig. 3) as a result of immunosupresive drugs use. The emergence of the abscess was probably preceded by symptomless Salmonella infection and bacteraemia. One should also take into account the possibility of a carrier-state and reactivation of latent infection. During diagnosis and treatment methotrexate and adalimumab were withdrown. Because of the ever increasing number of patients using biological agents, it is worth noting how unusual course and aetiology an infection may have in these patients. A decision on re-introduction of disease modifying anti-rheumatic drugs or re-qualification of the patient for biological treatment would be taken after the antibiotic therapy is completed.