W ciągu życia ryzyko zachorowania łącznie na wszystkie zaburzenia, będące przedmiotem niniejszego opracowania dotyczy ponad 10 proc. populacji. Uzasadnia to próbę przybliżenia polskim lekarzom pojęcia i istoty grupy chorób nazywanych zaburzeniami lękowymi. Zaburzenia te zostały wyodrębnione jako oddzielne jednostki diagnostyczne z grupy stanów psychopatologicznych, określanych dawniej jako zaburzenia nerwicowe lub nerwice.
Wstęp
Pojęcie nerwicy jest wieloznaczne, ale na ogół implikuje, że zmiany zachowania lub przeżywania, występujące u pacjentów z takimi zaburzeniami nie mają nasilonego charakteru i nie wynikają z istotnych zmian w strukturze i czynności ośrodkowego układu nerwowego. Patogeneza zaburzeń nerwicowych ma polegać głównie na reakcji psychologicznej, często uwarunkowanej predyspozycjami osobowościowymi na sytuacje zewnętrzne. Tradycyjne zalecenia terapeutyczne istotnie preferują tu oddziaływania psychologiczne, a do doraźnego stosowania środków farmakologicznych należy uciekać się tylko w przypadkach objawów o ekstremalnym nasileniu. W międzynarodowej klasyfikacji chorób (ICD-10), obowiązującej w naszym kraju od 1997 r., omawiane tu zaburzenia kodowane są w grupie F40-45 zaburzeń psychicznych, określanej jako zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i przebiegające pod postacią somatyczną.
W niniejszym opracowaniu opisane zostaną najbardziej znane jednostki chorobowe wśród zespołów lękowych. Należy do nich:
- zespół natręctw (
obsessive-compulsive disorder),
- zespół lęku napadowego (
panic disorder),
- zespół lęku społecznego – fobia społeczna (
social anxiety disorder),
- zespół stresu pourazowego (
post-traumatic stress disorder).
Na nieprecyzyjność pojęcia nerwica pierwsi wskazali psychiatrzy amerykańscy: w tamtejszych systemach diagnostycznych pojęcie nerwicy nie jest używane od 20 lat, a zaburzenia powyższe figurują w grupie zaburzeń lękowych (
anxiety disorders). Wyodrębnienie poszczególnych zespołów lękowych jako oddzielnych jednostek diagnostycznych stanowiło konsekwencję badań nad neurobiologią i psychofarmakologicznym leczeniem tych zaburzeń. Okazało się, że w większości zaburzeń lękowych spotyka się wyraźną predyspozycję genetyczną, a często stwierdza się w nich określone zmiany w zakresie neuroprzekaźników mózgowych, a...
View full text...
