Zaburzenia seksualne kobiet związane z rakiem piersi i jego leczeniem

Według danych z 2018 r. tylko tego roku zarejestrowano w Polsce ponad 20 tys. nowych zachorowań na nowotwór złośliwy piersi. Dynamicznie zwiększająca się w ostatnich latach zapadalność na raka piersi oraz stopniowo zwiększający się odsetek 5-letnich przeżyć, sięgający obecnie w Polsce 77%, skutkują postępującym zwiększaniem się populacji kobiet żyjących z następstwami choroby i jej leczenia. Jednym z głównych powodów cierpienia pacjentek w kontekście jakości życia po diagnozie raka piersi są zaburzenia seksualne. Na podstawie wyników metaanalizy badań z użyciem najbardziej rozpowszechnionego kwestionariusza do oceny funkcji seksualnych kobiet (Female Sexual Function Index – FSFI) szacuje się, że 73,4% pacjentek doświadcza negatywnych zmian w obszarze seksualności (w porównaniu z 6–63% w populacji ogólnej). Do najważniejszych czynników wpływających na powstanie tego rodzaju dysfunkcji należą rodzaj wdrożonej terapii onkologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem rozległości operacji chirurgicznej, oraz terapii hormonalnej u kobiet w wieku prokreacyjnym, a także wiek pacjentki. Wśród kobiet leczonych z powodu nowotworu złośliwego piersi obserwuje się m.in. zaburzenia pożądania i podniecenia, lubrykacji pochwy, dyspareunię, ograniczenie zdolności osiągnięcia orgazmu lub spadek jego intensywności, pogorszenie postrzegania własnego ciała, spadek poczucia kobiecości i atrakcyjności oraz spadek aktywności seksualnej. Mimo że seksualność pozostaje ważnym aspektem życia pacjentek po diagnozie raka piersi, ten obszar ich zdrowia nadal często jest pomijany w trakcie leczenia. Zwiększanie świadomości pacjentek w zakresie ryzyka wystąpienia zaburzeń w trakcie i po terapii onkologicznej oraz edukacja na temat dostępnych efektywnych metod terapeutycznych są szczególnie istotne w procesie ich powrotu do pełnego zdrowia.

In 2018 alone, more than 20,000 new cases of malignant breast cancer were registered in Poland. The rapidly increasing incidence of breast cancer in recent years, along with a gradually increasing 5-year survival rate, currently reaching 77%, results in a growing population of patients living with the consequences of the disease and its treatment. Sexual dysfunctions are one of the main causes of reduced quality of life after breast cancer diagnosis. According to a meta-analysis based on the most commonly used questionnaire to assess female sexual function (Female Sexual Function Index – FSFI), it is estimated that 73.4% of female patients experience sexual disorders, compared to 6-63% in the general population. The main factors associated with the onset of such dysfunctions include the type of oncologic therapy administered, with a particular focus on the extent of surgery, hormonal therapy in premenopausal women, and the patient’s age. Among women treated for malignant breast cancer, disturbances in sexual desire and arousal, vaginal lubrication, dyspareunia, a reduction in the ability to achieve or a decrease in the intensity of orgasm, worsened body image, decreased sense of femininity and attractiveness, and reduced sexual activity are observed. Despite sexuality remaining an important aspect of the lives of breast cancer patients, this area of their health is often neglected during treatment. Increasing patients’ awareness of the risk of developing disorders during and after oncological therapy, as well as education about available effective therapeutic methods, is crucial in their return to full health.