Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ) zawiera w sobie dwa elementy: zakrzepicę żył głębokich (ZŻG) i zator tętnicy płucnej (ZTP), będący najczęściej jej powikłaniem (skrzeplinowy zator tętnicy płucnej). Należy zatem pamiętać, że prawie żadne zagadnienie, dotyczące jednego z tych ogniw, nie może być przedstawione w sposób, pozostawiający na uboczu drugie ogniwo tej choroby. Dotyczy to zwłaszcza epidemiologii, leczenia i profilaktyki ZŻG i ZTP. Niniejsze opracowanie dotyczy ZŻG. Następne poświęcone będzie ZTP.
Częstość występowania
Większość danych na ten temat pochodzi ze źródeł amerykańskich i często dotyczy całości ŻChZZ. Jeśli chodzi o ZŻG, to częstość jej występowania w ogólnej populacji oceniana jest na 70–160 przypadków rocznie na 100 tys. mieszkańców. Są to dane szacunkowe. Skąpa i nietypowa, często myląca symptomatologia kliniczna ZŻG sprawia, że jest to schorzenie zbyt rzadko rozpoznawane (
underdiagnosis), co pociąga za sobą klinicznie ważne konsekwencje (choroba nie rozpoznana nie jest leczona). Warto podkreślić, że ZŻG może przebiegać zupełnie bezobjawowo. W takiej sytuacji ważne jest, aby pamiętać, że ta choroba istnieje i że bywa groźna. Świadomość tego, wsparta wiedzą o czynnikach sprzyjających jej występowaniu, jest nie do przecenienia w omawianym względzie.
Czynniki ryzyka ŻChZZ
W większości opracowań podawane są następujące kliniczne czynniki ryzyka:
n wiek >40 lat (z każdą dekadą ryzyko rośnie),
- unieruchomienie,
- przebyty epizod ŻChZZ,
- nowotwory złośliwe,
- duże zabiegi chirurgiczne (szczególnie w obrębie jamy brzusznej, miednicy i kończyn dolnych),
- otyłość,
- żylaki,
- zastoinowa niewydolność krążenia,
- zawał serca,
- udar mózgu,
- złamania miednicy, bliższego odcinka kości udowej i innych kości długich kończyn dolnych,
- obecność cewnika w żyle udowej (podobojczykowej),
- choroby zapalne jelit,
- zespół nerczycowy,
- stosowanie leków zawierających estrogeny i progesteron,
- czerwienica prawdziwa,
- ciąża i połóg.
Oprócz wymienionych czynników klinicznych istnieją różne czynniki biochemiczne: są to coraz częściej rozpoznawane wrodzone lub nabyte defekty...
View full text...
