Markery obrotu kostnego u otyłych dzieci – związek z płcią, składem masy ciała i stężeniem leptyny

Wstęp. Według aktualnych doniesień obrót kostny w okresie dojrzewania jest związany ze składem masy ciała, a u otyłych dzieci nadmierna masa tkanki tłuszczowej może mieć niekorzystny wpływ na masę kostną. Celem pracy była ocena zależności pomiędzy markerami obrotu kostnego, stanem odżywienia i stężeniem leptyny u dzieci otyłych. Materiał i metodyka. W grupie 54 otyłych dzieci (25 chłopców i 29 dziewcząt) w wieku 13,96±2,78 lat oznaczono stężenia osteokalcyny (OC) oraz N-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (NTx). Ponadto wyznaczono wskaźnik OC/NTx i stężenie leptyny. Oceny antropometrycznej dokonano na podstawie BMI Z-score, wskaźników WHR i W/HtR oraz analizy parametrów składu ciała oznaczonych metodą bioimpedancji elektrycznej (BIA) (tkanka tłuszczowa – FAT, tkanka beztłuszczowa – FFM, przewidywana masa mięśniowa – PMM i całkowita zawartość wody – TBW). Grupę kontrolną stanowiło 75 zdrowych dzieci (38 chłopców i 37 dziewcząt) z prawidłową masą ciała. Wyniki. OC była znamiennie niższa w całej grupie dzieci otyłych, szczególnie w grupie otyłych dziewcząt (odpowiednio p<0,05 i p<0,0001). Obrót kostny wyrażony poprzez OC/NTx był znamiennie niższy tylko w grupie otyłych dziewcząt (p<0,01). Stwierdzono znamienną negatywną korelację pomiędzy OC i BMI Z-score u wszystkich badanych dzieci. Markery obrotu kostnego (OC i OC/NTx) korelowały znamiennie ze wszystkimi parametrami antropometrycznymi tylko u dziewcząt. Ponadto poziom NTx korelował dodatnio ze stężeniem leptyny zarówno w całej populacji, jak i w grupie dziewcząt (odpowiednio p<0,05 i p<0,0001). Wnioski. Obrót kostny jest zależny zarówno od ilości tkanki tłuszczowej, jak i jej hormonalnej aktywności. Można przypuszczać, że zaburzony obrót kostny u otyłych dzieci, a szczególnie u otyłych dziewcząt w okresie dojrzewania, może negatywnie wpływać na jakość tkanki kostnej i wiązać się z większym ryzykiem złamań w późniejszym okresie życia.

Introduction. Recently published data revealed that bone turnover is related to the body composition in pubertal children and may be impaired in obese adolescents. The aim of the study was to determine the relationship between bone turnover markers, body composition and leptin level in obese children. Material and methods. In 54 obese adolescents (25 boys and 29 girls) in the mean age of 13.96 ±2.78 years bone turnover markers – osteocalcin (OC), N-terminal telopeptide of type I collagen (NTx), OC/NTx ratio and leptin were determined. Anthropometric parameters expressed as BMI Z-score, WHR, W/HtR and body composition was evaluated by bioelectrical impedance analysis (BIA)such as fat mass (FAT), fat-free mass (FMM), predicted muscle mass (PMM) and total body water (TBW). The results were compared to the control group of 75 normal weight children (25 boys and 38 girls). Results. OC was significantly lower in obese children, particularly in obese girls (p<0.05 and p<0.0001 respectively). Bone turnover ratio (calculated as OC/NTx) was significantly lower in obese girls only (p<0.01). Significant negative correlation was found between the OC level and BMI Z-score in the whole studied population of children. OC and OC/NTx correlated significantly with all anthropometrical parameters only in girls. There was also a significant positive correlation between NTx and leptin in the entire group, being significantly higher in females (p<0.05 and p<0.0001 respectively). Conclusions. Bone turnover is related to the amount of fat mass and its hormonal activity. We can suspect that, in obese children, particularly in obese adolescent girls, impairment of bone turnover may be a risk factor for the lower bone mass and higher fracture risk in the future life