ARTYKUŁ ORYGINALNY
Przekrojowe badanie schematów leczenia, aktywności choroby i jakości życia pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa w regionie środkowo-wschodniej Europy, z uwzględnieniem wyników z Polski

Cel badania: Uzyskanie informacji dotyczących profilu pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa (ZZSK), aktywności i przebiegu choroby, leczenia dotychczasowego i prowadzonego aktualnie, a także odsetka i profilu pacjentów leczonych konwencjonalnie, ale kwalifikujących się do terapii lekami hamującymi czynnik martwicy nowotworów (inhibitorami TNF).
Materiał i metody: W badaniu wzięli udział lekarze reumatolodzy z 7 krajów środkowo-wschodniej Europy, uznani za ekspertów w leczeniu ZZSK. Ich zadaniem było włączenie do obserwacji 3–5 pacjentów, u których nigdy wcześniej nie stosowano terapii inhibitorami TNF. Reumatolodzy zostali poproszeni o zakwalifikowanie swoich pacjentów do terapii inhibitorami TNF na podstawie oceny klinicznej.
Wyniki: Przebadano 1506 pacjentów z ZZSK, którzy nigdy wcześ-niej nie byli leczeni inhibitorami TNF. Z tej grupy 61% pacjentów zostało zakwalifikowanych do terapii inhibitorami TNF na podstawie oceny klinicznej. W Polsce przeanalizowano przypadki 368 pacjentów, z których 55% uznano za kandydatów do takiego leczenia. Ogólnie, wszyscy chorzy zakwalifikowani do terapii inhibitorami TNF wykazywali wyższą aktywność choroby i ograniczenie wydolności funkcjonalnej, a także niższy poziom jakości życia. Tylko 38% wszystkich kandydatów spełniało kryteria rekomendowane przez grupę ASAS (ASsessments In Ankylosing Spondylitis), z uwzględnieniem wartości BASDAI (Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index) wynoszącej co najmniej 4, oraz wywiadu wcześniejszego stosowania przynajmniej 2 niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). W Polsce ten odsetek wynosił 18% i był najniższy spośród wszystkich krajów biorących udział w badaniu.
Wnioski: Ponad połowa pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa obecnie leczonych lekami konwencjonalnymi mogłaby zostać zakwalifikowana do leczenia inhibitorami TNF. Reumatolodzy brali pod uwagę aktywność choroby jako wskaźnik determinujący rozpoczęcie podawania inhibitorów TNF, ale ich decyzja nie zawsze była w pełni zgodna z rekomendacjami ASAS.


Objectives: To obtain information on the profile of patients with ankylosing spondylitis (AS), disease activity, previous and current treatments, and the proportion and profile of patients treated with conventional medications but considered eligible for antitumour necrosis factor (THF) therapy.
Material and methods: Participants were rheumatologists from 7 Central-Eastern European countries who were considered experts in treating patients with AS and were to include 3-5 patients who had never received anti-TNF therapy.
Results: Overall, 1506 AS patients who had never received anti-TNF therapy until the time of the survey were analysed. Of these, 61% qualified for anti-TNF therapy based on the clinical judgement of their rheumatologists. In Poland 368 patients were analyzed, 55% of whom were considered candidates. In general, candidates had higher levels of disease activity and functional impairment, and they were more likely to report a lower quality of life. Only 38% of all candidates fulfilled the Assessment in Ankylosing Spondylitis (ASAS) recommendations with respect to the Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index (BASADAI) of at least 4 and previous use of at least 2 non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs). With 18%, the corresponding proportion in Poland was the lowest across all countries investigated.
Conclusions: More than half of AS patients currently treated with other medications may be eligible for anti-TNF therapy. Also, rheumatologists regarded disease activity as the determining factor for starting anti-TNF drugs, but their decision did not always fully comply with the ASAS recommendations.