Artykuł przeglądowy
Zaburzenia metabolizmu glukozy u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów

Zaburzenia metabolizmu glukozy u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) występują częściej niż w populacji ogólnej. Cukrzyca jest heterogenną grupą chorób metabolicznych wynikających z defektu wydzielania lub działania insuliny. Chorobowość z powodu cukrzycy u chorych na RZS wynosi ok. 13–16%. Zaburzenia metabolizmu glukozy powodujące zwiększone ryzyko chorób układu krążenia u chorych na RZS są problemem istotnie wpływającym na przebieg choroby. Powszechnie stosowane u chorych na RZS glikokortykosteroidy należą do leków silnie diabetogennych, obniżają wrażliwość tkanek obwodowych na insulinę, prowadzą do hiperinsulinemii i zaburzeń lipidowych.
Chorzy poddani leczeniu glikokortykosteroidami są grupą zwiększonego ryzyka cukrzycy i przewlekłych powikłań, głównie sercowo-naczyniowych, związanych z przedwczesną miażdżycą. Niektóre leki modyfikujące przebieg choroby, w tym szczególnie hydroksychlorochina oraz inhibitory TNF, mogą wykazywać korzystne działanie w zapobieganiu wystąpieniu cukrzycy oraz poprawie wyrównania metabolicznego u chorych na cukrzycę. Prowadzone badania kliniczne dotyczące wpływu poszczególnych leków na metabolizm glukozy mogą w przyszłości ułatwić wybór stosowanej terapii, tak aby unikać powikłań układowych i skutecznie poprawiać jakość życia chorych.

Disorders of glucose metabolism in rheumatoid arthritis (RA) patients are more frequent than in the general population. Diabetes is a heterogeneous metabolic disease associated with insulin resistance or dysfunction of pancreatic insulin-secreting cells. Morbidity from diabetes in rheumatoid arthritis is about
13-16%. Disorders of glucose metabolism involved in accelerated cardiovascular complications in RA patients are an important problem influencing rheumatic disease course. Gluco-corticosteroids, anti-inflammatory medications commonly used in RA patients, decrease insulin sensitivity, causing hyperin-sulinaemia and lipid disorders.
Patients treated with glucocorticosteroids have increased risk of developing diabetes mellitus and cardiovascular complications, connected with premature atherosclerosis.
Some of the disease-modifying drugs, especially hydroxy-chloroquine and TNF-inhibitors, are associated with reduced risk of diabetes and improvement of metabolic compensation in patients with diabetes. Further research, including prospective studies concerning the influence of different antirheumatic drugs on glucose metabolism, is needed to determine optimal approaches to reducing systemic complications and improve the quality of life of RA patients.