Astma oskrzelowa – aktualne standardy diagnostyki i terapii oraz perspektywy na przyszłość

W drugiej połowie ubiegłego wieku zaobserwowano niepokojący wzrost zachorowań na choroby alergiczne, w tym także na astmę oskrzelową. Obecnie schorzenia te stanowią zagrożenie dla ok. 20 proc. populacji, a częstość występowania astmy oskrzelowej u dorosłych wynosi 5,4 proc. (mężczyźni – 4,9 proc., kobiety – 5,8 proc.). U dzieci znacznie częściej rozpoznaje się astmę (8,5 proc.), a dziewczęta zapadają na tę chorobę częściej (9,3 proc.) niż chłopcy (7,6 proc.) [1]. Pierwotne przyczyny astmy nie są znane, istotną rolę wydają się odgrywać czynniki środowiskowe, nawet w przypadku atopii (genetycznie uwarunkowana skłonność do nadprodukcji IgE) decydują o wystąpieniu astmy u pacjenta atopowego. Niektóre obserwacje sugerują, że wyeliminowanie typowych chorób infekcyjnych wieku dziecięcego, w tym także pasożytniczych, sprzyja występowaniu alergii i astmy oskrzelowej. Tego typu obserwacje dały podstawę do sformułowania hipotezy higienicznej rozwoju alergii, wedle której wzrost higieny doprowadził do zachwiania równowagi reakcji immunologicznej w kierunku przewagi odpowiedzi typu Th₂ nad Th₁ [2].


Innym niepokojącym zjawiskiem w tej chorobie jest śmiertelność, która nie ma tendencji spadkowej, mimo stosowania coraz lepszych i bardziej skutecznych leków. Śmiertelność w astmie stanowi zatem złożony problem, w którym dostępność do dobrego, nowoczesnego leku nie zawsze oznacza właściwe leczenie tej, cechującej się dużą zmiennością przebiegu, choroby. Przeanalizowanie okoliczności, w jakich dochodzi do zgonu z powodu astmy daje podstawę do stwierdzenia, iż wielu z nich (wg P. Barnesa ponad 80 proc.) można by było uniknąć, gdyby zastosowano właściwe rozpoznanie i kompetentne leczenie zaostrzenia choroby w domu pacjenta lub u lekarza pierwszego kontaktu [3]. Ponadto duże znaczenie ma również edukacja, eliminująca zaniedbania ze strony pacjenta i jego rodziny, związane z niewłaściwą oceną zagrożenia, opóźniające skuteczną pomoc, która mogłaby zapobiec niepomyślnemu rozwojowi zdarzeń, prowadzących do śmierci [4]. Nie należy także zwlekać z hospitalizacją chorego, ponieważ wg wytycznych BTS (British Thoracic Society) 88–92 proc. ostrych, ciężkich napadów astmy wymaga leczenia w warunkach szpitalnych [5]. Powyższe dane powinny być uwzględnione w podejmowaniu decyzji o kierowaniu chorego do szpitala, ponieważ jego sytuacja w momencie poszukiwania pomocy jest zbliżona do realiów brytyjskich, w których...


Pełna treść artykułu...