Czy Polsce grozi black-out?

Ostatnie wielkie awarie systemowe dotknęły ponad 100 mln odbiorców w wysoko rozwiniętych krajach Zachodu. Awarie te spowodowały powstanie ogromnych strat materialnych i stanowiły poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Fakt ten uzmysłowił wszystkim, że długotrwałe pozbawienie zasilania w energię elektryczną odbiorców jest realnym niebezpieczeństwem i może się zdarzyć praktycznie w każdym systemie elektroenergetycznym.



Prawidłowe funkcjonowanie systemu elektroenergetycznego wymaga jednoczesnego spełnienia dwóch warunków: bezpieczeństwa (zdolność systemu do przetrzymania nagłych awarii) i wystarczalności (zdolność systemu do dostawy wymaganej ilości mocy i energii do odbiorców). Awarię systemową, potocznie nazywaną black-out’em, definiuje się jako utratę napięcia w sieci elektroenergetycznej na znacznym obszarze. Przyczyny i przebieg tego zjawiska są w każdym przypadku inne, ale można mówić o podobnym schemacie jego powstawania. W wyniku nałożenia się kilku losowych zdarzeń (awarie sieciowe, wyłączenia elektrowni, ekstremalne warunki atmosferyczne) dochodzi do przekroczenia krytycznych wartości podstawowych parametrów technicznych pracy systemu (częstotliwość, napięcie), automatycznego odłączenia się od sieci elektrowni i utraty napięcia na całym obszarze objętym zakłóceniem. W okresie poprzedzającym black-out występują na ogół dwie fazy. Pierwsza obejmuje stosunkowo powolne narastanie zagrożenia, jako skutek kolejno występujących awarii lub zmian pogodowych. W tym okresie możliwe jest jeszcze podejmowanie ograniczonych działań operatorskich. Faza druga występuje po przekroczeniu krytycznych parametrów pracy systemu i ma przebieg bardzo szybki, praktycznie wykluczający możliwość działań operatorskich. W tej fazie działają jedynie układy automatyki, których podstawowym celem jest niedopuszczenie do uszkodzenia urządzeń.
Ryzyko powstania black-out’u dotyczy wszystkich systemów elektroenergetycznych. Nie jest możliwe przewidzenie i zaplanowanie wszelkich rodzajów warunków, jakie mogą być zaobserwowane w systemie elektroenergetycznym. Jest on niezmiernie skomplikowany, z setkami tysięcy komponentów, zabezpieczeń i układów sterowania. Główne czynniki ryzyka to ekstremalne warunki atmosferyczne, działania wojenne lub ataki terrorystyczne, duża koncentracja mocy w elektrowniach i brak zróżnicowania paliw, rozległość terytorialna systemu i przesyły dużych mocy na duże...


Pełna treść artykułu...