Krwotoczne zapalenie jelita grubego jako powikłanie leczenia cyklofosfamidem

Cyklofosfamid należy do leków alkilujących i znajduje istotne zastosowanie w reumatologii. Jedną z chorób, w których się go podaje, jest zapalenie wielomięśniowe. Podczas stosowania leku trzeba się liczyć z możliwymi działaniami niepożądanymi. W artykule opisano przypadek 61-letniej chorej na zapalenie wielomięśniowe, leczonej cyklofosfamidem, z dobrym efektem terapeutycznym i początkowo z dobrą tolerancją leku. Po podaniu ósmego dożylnego wlewu cyklofosfamidu u pacjentki wystąpiło krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Kolonoskopia wykazała obecność licznych owrzodzeń w dystalnym odcinku jelita grubego, a badanie histopatologiczne – niespecyficzne zapalenie błony śluzowej jelita. Wysunięto podejrzenie krwotocznego zapalenia jelita grubego po podaniu cyklofosfamidu i odstąpiono od dalszego stosowania leku. Dolegliwości u chorej ustąpiły w ciągu 10 dni po zastosowaniu hydrokortyzonu we wlewkach doodbytniczych i nie nawracały w trakcie dalszej 2-letniej obserwacji. Cyklofosfamid może wywoływać istotne działania niepożądane, a poza częstymi i dobrze znanymi należy brać pod uwagę możliwość wystąpienia rzadkich powikłań, w tym krwotocznego zapalenia jelita grubego.

Cyclophosphamide belongs to alkylating drugs and it has been widely used in rheumatology. Polymyositis is one of the diseases that may require treatment with cyclophosphamide. The administration of the drug can be disadvantageous due to its possible side effects. We describe a case of a 61-year-old patient with polymyositis, treated with cyclophosphamide which had good therapeutic effect and was initially well-tolerated. After the eighth intravenous cyclophosphamide infusion, lower gastrointestinal bleeding occurred. Colonoscopy revealed numerous ulcerations of the distal colon and the histopathologic examination showed non-specific colitis. Hemorrhagic colitis after cyclophosphamide was suspected and the drug was stopped. The symptoms resolved within ten days after treatment with hydrocortisone enema and did not recur during further 2-year follow-up. Cyclophosphamide may cause serious side effects and beside these which are frequent and well-known, rare adverse events including hemorrhagic colitis should also be taken into account.