Miejsce wapnia i witaminy D w profilaktyce i leczeniu osteoporozy

Osteoporoza jest chorobą szkieletu, charakteryzującą się niską masą kostną i zaburzeniami mikroarchitektury tkanki kostnej, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia jej wytrzymałości i sprzyja powstawaniu złamań. Rozwija się podstępnie, niepostrzeżenie, aż do wystąpienia bólów, przeważnie towarzyszących już złamaniu.










Wprowadzenie



Złamania stanowią największy problem w osteoporozie. Ważną rolę w ich powstaniu odgrywa zarówno czynnik kostny (obniżona wytrzymałość mechaniczna), jak i element pozaszkieletowy (ryzyko upadku, siła uderzenia). Eliminacja pozaszkieletowego czynnika patogenetycznego złamania jest możliwa dzięki profilaktyce upadków i urazu. Natomiast określenie elementów wpływających na wytrzymałość kości ułatwia nie tylko ocenę ryzyka złamania, ale i daje wskazówki co do profilaktyki i leczenia osteoporozy.

Wiadomo, że na mechaniczną odporność kości (wytrzymałość) składają się 2 elementy:

- ilościowy (gęstość minerału kostnego BMD) – dający się zmierzyć metodami densytometrycznymi,

- jakościowy – nie poddający się pomiarowi przyżyciowemu,
a oba w równej mierze decydują o podatności na złamania. Z tego powodu izolowany pomiar BMD i jego zgodność z densytometrycznym kryterium rozpoznania osteopenii czy osteoporozy (wg WHO) nie powinien decydować o profilaktyce czy leczeniu. Decyzja o profilaktyce i leczeniu osteoporozy powinna opierać się na obszernej, wszechstronnej ocenie zagrożenia złamaniem, przez co należy rozumieć nie tylko pomiar BMD, ale i identyfikację niezależnych od masy kostnej czynników ryzyka. Udokumentowano znacznie większą częstość złamań szyjki kości udowej u osób obciążonych 2 i więcej czynnikami ryzyka (ryc. 1.).
Najbardziej przydatną do oceny gęstości minerału kostnego (Bone Mineral Density – BMD) jest metoda densytometryczna – DEXA (Dual-Energy X-ray Absorptiometry).
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ustaliła w 1992 r. następujące kryteria diagnostyczne osteoporozy i osteopenii u kobiet rasy kaukaskiej w oparciu o pomiar BMD szyjki kości udowej (sz.k.u.) metodą DEXA:

- osteoporoza zaawansowana (jawna klinicznie): gęstość minerału kostnego (BMD) jest obniżona o więcej niż 2,5 odchylenia standardowego (SD) poniżej szczytowej masy kostnej (T-score ≤-2,5) i stwierdza się obecność...


Pełna treść artykułu...