Ocena jakości życia chorych na reumatoidalne zapalenie stawów za pomocą badań ankietowych

Introduction: Rheumatoid arthritis (RA) is a chronic disease leading to disability which affects important areas of the patient’s life. The aim of the study was to assess the influence of social-demographic factors and disease activity parameters on the quality of life of patients with RA.
Material and methods: The study was performed in a group of 94 patients with RA. The quality of life was assessed by own questionnaire KALU and the HAQ disability index. For the measurement of activity of RA the disease activity score (DAS 28) was used.
Results: The correlation coefficient for the age and physical function, and also the age and earning ability determined on KALU were r = 0.24, p < 0.01 and r = 0.34, p < 0.05, respectively. We found that the duration of RA affects only the assessment of physical function (r = 0.2, p < 0.05). The disease activity scores correlated with the lower estimation of the quality of life conditioned by the physical function measured with HAQ (r = 0.49, p < 0.001) and with KALU (r = 0.41, p < 0.001). In the subgroup of patients who use various devices and/or who take help from other people, the activity of RA (DAS 28) was significantly higher (p < 0.01). Conclusions: Using both questionnaires a significant correlation between the quality of life and the loss of independence of patients with RA and disease activity was observed.

Wstęp: Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą przewlekłą, prowadzącą do niepełnosprawności, która istotnie wpływa na ważne obszary życia pacjentów. Celem pracy było określenie wpływu czynników społeczno-demograficznych oraz parametrów aktywności choroby na ocenę jakości życia chorych na RZS. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w grupie 94 chorych na RZS. Jakość życia oceniano za pomocą kwestionariusza własnego KALU (nazwa utworzona przez autorów kwestionariusza) i Health Assessment Questionnaire (HAQ). W celu pomiaru aktywności choroby posłużono się wskaźnikiem DAS 28. Wyniki: Współczynnik korelacji dla wieku i sprawności ruchowej KALU oraz wieku i pracy zarobkowej KALU wynosił odpowiednio r = 0,24, p < 0,01 i r = 0,34, p < 0,05. Czas trwania choroby w pewnym stopniu wpływał tylko na ocenę sprawności ruchowej
(r = 0,2, p < 0,05). Aktywność choroby istotnie korelowała z niższą oceną jakości życia w wymiarze sprawności ruchowej mierzoną zarówno za pomocą HAQ (r = 0,49, p < 0,001), jak i KALU (r = 0,41, p < 0,001). W podgrupie chorych, którzy korzystali z urządzeń i/lub pomocy innych osób, aktywność choroby (DAS 28) była znacznie wyższa (t = –2,48, p < 0,01).
Wnioski: Wykazano przydatność kwestionariuszy KALU i HAQ w ocenie jakości życia. Stwierdzono istotną korelację oceny jakości życia, utraty samodzielności przez osoby chore na RZS oraz aktywności procesu zapalnego.