Podstawy zjawiska fluorescencji i jego wykorzystanie w medycynie

Badanie histopatologiczne jest jedną z ważniejszych metod diagnostycznych w rozpoznawaniu układowych chorób tkanki łącznej. W jej interpretacji napotykamy duże trudności, zwłaszcza we wczes­­nym okresie zmian. W tej grupie chorób niezwykle istotna jest wczesna i właściwa diagnoza. Niestety, dopiero wraz z postępem choroby pojawiają się objawy, które pozwalają na ustalenie ostatecznego rozpoznania. W konsekwencji trudności diagnostycznych właściwe leczenie często zostaje zbyt późno wdrożone, dlatego poszukuje się innych, nowych metod diagnostycznych. Jedną z nich może być badanie widm fluorescencji z pobranych wycinków tkanek, które są używane do badania histopatologicznego. Zjawisko fluorescencji zostało opisane dokładnie przez fizyków w pierwszej połowie XX w. W ostatnich latach spektroskopia fluorescencyjna znalazła liczne zastosowania w medycynie, np. przy sekwencjonowaniu DNA, badaniu choroby Alzheimera czy procesów wewnątrzkomórkowych. W reumatologii, poza immunofluorescencją, rzadko są wykonywane badania z wykorzystaniem tej właś­nie metody. Z tego względu autorzy niniejszej pracy po­sta­nowili przedstawić zarys podstaw fluorescencji, jej zastosowanie w medycynie, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości zastosowania w diagnostyce układowych chorób tkanki łącznej. Okazuje się, że różnice, jakie można zaobserwować w widmach fluorescencji, podobnie jak w przypadku chorób nowotworowych, mogą ułatwić rozpoznanie chorób reumatycznych. W przyszłości być może stanie się ono kolejną metodą diagnostyczną, która umożliwi szybsze rozpoznawanie chorób i wprowadzenie właściwego leczenia we wczesnej ich fazie.

Histopathological examination is one of the most important methods in diagnostics of connective tissue diseases. We encounter serious difficulties in its interpretation, especially in the early stage of changes. In this group of diseases, early and correct diagnosis is essential. Unfortunately, only with the progression of the disease new symptoms appear which enable definitive diagnosis. In consequence of diagnostic difficulties proper treatment is often implemented too late. Therefore, there is a need for other diagnostics methods. One of them may be a study of fluorescence spectra collected from tissue fragments which are used for histopathological examination. The phenomenon of fluorescence has been described accurately by physicists in the first half of the twentieth century. In recent years, you can see a number of applications of fluorescence spectroscopy in medicine, such as the DNA sequencing, the study of Alzheimer’s disease or intra-cellular processes. In rheumatology, with exception of immunofluorescence, tests using this method are rarely carried out. For this reason we decided to present an outline of the basics of fluorescence and its application in medicine, with particular emphasis on the applicability in the diagnostics of systemic connective tissue diseases. It turns out that the differences can be observed in the spectra of fluorescence, as is the case of cancer can be used to facilitate diagnosis of rheumatic diseases. Perhaps it will be another diagnostic method, which will allow faster diagnosis of the diseases and the introduction of proper treatment in their early stages.