Próba skojarzonego wykorzystania przeciwciał antycytrulinowych III generacji (aCCP3 klasy IgG/IgA), czynników reumatoidalnych w klasach IgM, IgG i IgA oraz rezonansu magnetycznego i ultrasonografii stawów w diagnostyce młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów

Cel pracy: Ustalenie przydatności oznaczania w surowicy aCCP3 (tzw. III generacji) w klasie IgG i IgA w skojarzeniu z oznaczaniem czynników reumatoidalnych (RF) klasy IgG, IgA i IgM w rozpoznawaniu młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (MIZS) u dzieci z niezróżnicowanym zapaleniem stawów.
Materiał i metody: Ustalono następujące kryteria zakwalifikowania do badania: wiek < 18. roku życia, wykrycie choroby < 16. roku życia, zapalenie jednego lub więcej stawów, początek zapalenia stawów > 6 tyg., wyłączenie chorób z listy wykluczeń. U 11 pacjentów oznaczono w surowicy czynniki reumatoidalne w klasie IgM, IgG i IgA oraz przeciwciała antycytrulinowe w klasach IgG (aCCP II generacji) oraz IgG/IgA (aCCP III generacji). U 6 pacjentów wykonano USG zajętych stawów; w 4 najbardziej wątpliwych diagnostycznie przypadkach wykonano badanie MR.
Wyniki: Dodatniego wyniku aCCP2 IgG (> 20 j./ml) nie stwierdzono u żadnego z badanych dzieci; średnie stężenie wynosiło 4,85 j./ml; u żadnego dziecka nie otrzymano również dodatniego wyniku aCCP3 IgG/IgA (> 20 j./ml), a średnie stężenie wyniosło 1,91 j./ml. W badanej grupie uzyskano natomiast dodatnie wartości RF (> 6 j./ml) w różnych klasach. W klasie IgM wynik powyżej 6 j./ml miało 8 pacjentów; średnie stężenie wynosiło 20,97 j./ml. Dla RF IgA średnie stężenie wynosiło 22,85 j./ml, a wartości dodatnie (> 6 j./ml) obserwowano u 6 pacjentów. Dla RF w klasie IgG, obecnego u 4 pacjentów z badanej grupy, średnie stężenie wyniosło 6,48 j./ml. U 6 dzieci, u których wykonano badanie USG zajętych stawów, nadżerki wykazano u 2 w stawach rąk. Badanie MR rąk wykonano w 4 najbardziej wątpliwych diagnostycznie przypadkach, a zmiany o typie nadżerek wykazano tylko u 1 dziecka.
Wnioski: 1. Przeciwciała antycytrulinowe III generacji (IgG/IgA) – o wyższej swoistości i czułości niż przeciwciała II generacji (IgG) – nie znajdują zastosowania w algorytmie diagnostycznym MIZS. 2. W wątpliwych przypadkach MIZS wykonanie badania MR lub USG stawów może potwierdzić obecność objawów niemożliwych do wykrycia w klasycznym badaniu radiologicznym.

Objective: The purpose of the study was to assess the utility of aCCP3 IgG and aCCP IgG/IgA (third generation anti-cyclic citrullina-ted peptide antibodies) and rheumatoid factors isotypes (IgG, IgA, IgM) in the diagnosis of undifferentiated juvenile idiopathic arthritis.
Material and methods: The following inclusion criteria were used: age < 18 years, disease onset < 16 years, inflammation of at least one joint, disease/arthritis duration > 6 weeks, other diseases have been excluded during differential diagnosis. Rheumatoid factors isotypes IgM, IgG, IgA and aCCP3 IgG and aCCP IgG/IgA have been evaluated in sera of 11 patients. Ultrasound imaging of affected joints has been done in 6 cases. MRI was carried out only in 4 most uncertain cases of patients.
Results: There were no positive results of aCCP2 IgG (> 20 IU/ml) in examined group; the mean blood level was 4.85 j/ml. There were also no positive results of aCCP3 IgG/IgA (> 20 IU/ml) in tested cohort; the mean blood level was 1.91 IU/ml. Elevated levels of RF isotypes (> 6 IU/ml) have been found in studied group. Increased level (> 6 IU/ml) of IgM RF was found in 8 patients, mean level was 20.97 IU/ml; IgA RF mean level was 22.85 IU/ml, and positive results (> 6 IU/ml) were found in 6 patients; RF IgG isotype was present in 4 patients from tested group, and mean concentration amounted to 6.48 IU/ml. In 6 cases ultrasound of affected hands\' joints was performed; erosions have been demonstrated in 2 children. MR examination was carried out in 4 most uncertain cases and erosions have been demonstrated only in 1 child.
Conclusions: 1. Third generation anti-cyclic citrullinated peptide antibodies (aCCP3 IgG/IgA) assessment – with higher specificity and sensitivity than second generation antibodies (aCCP IgG) – has no utility in JIA diagnostic algorithm. 2. MRI and ultrasound of affected joints are helpful in the diagnosis of undifferentiated JIA due to ability to confirm signs impossible to demonstrate in standard X-ray imaging.