Profilaktyka przedekspozycyjna i poekspozycyjna zakażenia HIV w praktyce klinicznej

Wprowadzenie

Zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności (human immunodeficiency virus – HIV), mimo że od jego odkrycia minęło ponad 40 lat, wciąż stanowi duży problem dla lekarzy różnych specjalności, zarówno jeśli chodzi o wysunięcie podejrzenia, postawienie diagnozy, jak i dalszą opiekę nad pacjentami, a także profilaktykę przedekspozycyjną (pre-exposure prophylaxis – PrEP) i poekspozycyjną (post-exposure prophylaxis – PEP).
Dzięki wczesnemu rozpoznawaniu i odpowiednio prowadzonemu leczeniu antyretrowirusowemu znacznie wydłużył się czas przeżycia osób zakażonych, poprawiła się jakość ich życia, zmniejszyło się ryzyko wystąpienia zakażeń oportunistycznych, nowotworów związanych z zakażeniem oraz rozwinięcia się zespołu nabytego niedoboru odporności (acquired immune deficiency syndrome – AIDS). Edukacja, postęp medycyny, wczesne rozpoznawanie, leczenie i regularne badania kontrolne sprawiły, że obecnie zakażenie HIV traktuje się jako chorobę przewlekłą, z którą można normalnie żyć i funkcjonować w społeczeństwie. Celem Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization – WHO) jest wyeliminowanie AIDS jako globalnego zagrożenia dla zdrowia do 2030 r. W wielu krajach mogłoby się to udać z uwagi na skuteczną PrEP i PEP oraz skuteczne terapie antyretrowirusowe, jednakże przez pandemię SARS-CoV-2, nierówności ekonomiczne w poszczególnych krajach i wciąż za niską świadomość społeczną dotyczącą profilaktyki i wczesnego wykrywania HIV, zwłaszcza w rejonach o niskim statusie socjalno-ekonomicznym, osiągnięcie tego celu może się znacząco opóźnić.
W obecnych czasach zupełnie zmienił się pogląd na zakażenie HIV i AIDS. Nie jest ono już traktowane jak wyrok, choroba śmiertelna, ale jak choroba przewlekła, w której wczesne wykrycie i regularne leczenie daje szanse na normalne, długie życie. Niestety w wielu przypadkach przez brak odpowiedniej edukacji i świadomości społeczeństwa utrzymuje się stygmatyzacja i lęk przed zakażeniem w wyniku przebywania z osobami chorymi, jak również lęk przed wykonaniem testu w kierunku HIV.
Na świecie żyją miliony osób zakażonych HIV, a duży odsetek jest nieświadomy zakażenia, bo przez wiele lat HIV może nie dawać żadnych objawów klinicznych. Osoby nieświadome swego zakażenia stanowią przyczynę większości nowych zakażeń, które dotyczą przede wszystkim osób w wieku 20–40 lat, głównie mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (men who have sex with...


View full text...