Wytyczne leczenia hirsutyzmu u kobiet przed menopauzą

W zaktualizowanym poradniku endokrynologicznym w Wielkiej Brytanii zaleca się, aby wszystkie kobiety z hirsutyzmem przed menopauzą były badane pod kontem zespołu policystycznych jajników (PCO) i innych podstawowych problemów zdrowotnych.

W marcu w Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism ukazały się nowe, zaktualizowane ( ostatnie 2008 r.) wytyczne leczenia hirsutyzmu współfinansowane przez Europejskie Towarzystwo Endokrynologiczne.

Hirsutyzm dotyka od 5% do 10% kobiet i jest to często związane z zaburzeniem endokrynologicznym i z poważnymi problemami osobistymi.

Autorzy poszerzyli poprzednią rekomendację mierzenia całkowitego stężenia testosteronu w surowicy do wszystkich kobiety z hirsutyzmem. Rozszerzyli także zalecenie dotyczące pomiaru stężenia testosteronu wolnego od surowicy, aby uwzględnić kobiety z prawidłowym testosteronem w surowicy, u których występuje również umiarkowane do ciężkiego hirsutyzmu lub inne kliniczne objawy hiperandrogenemii, takie jak postępujący wzrost włosów w obszarach zależnych od androgenów.

Inne zmiany obejmują screening kobiet pod kontem hyperandrogenemii w kierunku nieklasycznego wrodzonego przerostu nadnerczy (NCCAH). Lekko owłosione kobiety bez oznak zaburzeń endokrynologicznych należy najpierw leczyć farmakologicznie (pierwszy wybór, doustny środek antykoncepcyjny) lub bezpośrednio stosować metody usuwania włosów. W przypadku innych kobiet podejście nie zmieniło się w stosunku do pierwotnych wytycznych, nie faworyzuje się jednego doustnego preparatu antykoncepcyjnego.

Zalecenia przeciwko stosowaniu flutamidu do leczenia hirsutyzmu są silniejsze niż wytyczne z 2008 roku. Autorzy sugerują raczej stosowanie elektrolizy niż fotodepilacji dla kobiet z blond lub białymi włosami, które decydują się na bezpośrednie usuwanie włosów, a także zawierają wskazówki i potencjalne powikłania fotodepilacji u kobiet kolorowych.

Autorzy przytaczają także metaanalizę czterech badań, w których uczestniczyło 132 uczestników z otyłością i PCOS, w której stwierdza się, że pacjenci, którzy wprowadzili zmiany stylu życia, w tym dietę, ćwiczenia, terapię behawioralną lub terapię skojarzoną, doświadczali spadku masy ciała oraz zmniejszonego stężenia testosteronu w surowicy i stężenia insuliny na czczo, co przełożyło się na nieznacznie polepszone hirsutyzm w porównaniu z kobietami, które otrzymały minimalny lub brak leczenia.

Wytyczne zalecają stosowanie doustnych złożonych estrogenowo-progestagenowych środków antykoncepcyjnych u większości kobiet, z dodatkiem antyandrogenów po 6 miesiącach u pacjentów z suboptymalną odpowiedzią.

W przypadku wszystkich terapii farmakologicznych związanych z nadmiernym owłosieniem sugeruje się próbę trwającą co najmniej 6 miesięcy przed zmianą dawki, przejściem na nowy lek lub dodaniem innego.

Monoterapia antyandrogenowa nie jest zalecana, chyba że kobieta stosuje odpowiednią antykoncepcję, ponieważ te leki mają potencjalnie działanie teratogenne. Jednak w przypadku kobiet, które nie są aktywne seksualnie, zostały poddane stałej sterylizacji lub stosują długo odwracalną antykoncepcję, zaleca się stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych lub antyandrogenów, jako terapii początkowej.

Wybór między tymi opcjami zależy od preferencji pacjentki na temat skuteczności, skutków ubocznych i kosztów. Wytyczne rekomendują, aby nie stosować leków obniżających insulinę, jako jedynego wskazania do leczenia hirsutyzmu. Odradzają również stosowanie antagonistów hormonu uwalniającego gonadotropinę, z wyjątkiem kobiet z ciężkimi postaciami hiperandrogenemii (takimi jak hipersetemia jajników), które mają suboptymalną odpowiedź na doustne środki antykoncepcyjne i antyandrogeny. Odradzają również stosowanie miejscowej terapii antyandrogenowej w hirsutyzmie.