Mentalny trening aktywizujący w funkcjonowaniu poznawczym pacjentów onkologicznych poddawanych radioterapii – badania pilotażowe

Wstęp
Współczesne badania dowodzą występowania zaburzeń poznawczych (cognitive impairment – CI) u pacjentów onkologicznych poddawanych radioterapii. Uzasadnia to włączanie treningów poznawczych jako interwencji mających na celu zminimalizowanie ryzyka występowania wczesnych oraz późnych CI związanych z leczeniem.

Cel badań
Wstępna ocena stosowania mentalnego treningu aktywizującego (mental activating training – MAT) oraz wskazanie czynników ryzyka i szans realizacji badań funkcji poznawczych pacjentów poddawanych radioterapii.

Materiał i metody
Do projektu włączono dziesięciu pacjentów onkologicznych z diagnozą nowotworu spoza ośrodkowego układu nerwowego, bez objawów zaburzeń poznawczych, skierowanych na radioterapię z równoległą interwencją MAT. Trzech pacjentów (P) zgłosiło się na badania końcowe po odbytym leczeniu i treningu MAT. Wykorzystano wybrane miary funkcji poznawczych: Kolorowy test połączeń (Color Trails Test – CTT), Test fluencji słownej (Verbal Fluency Test, COWAT), test CORSI oraz Skalę postrzeganego stresu (Perceived Stress Scale – PSS-10).

Wyniki
Po czterech (P1), pięciu (P2) i trzech (P3) tygodniach radioterapii oraz MAT nie zaobserwowano obniżenia wyników w wybranych miarach funkcji wykonawczych, uwagi i pamięci u P1 i P2. Ponadto u P1 wynik uzyskany w teście służącym do oceny funkcji werbalnych się obniżył, a u P3 odnotowano poprawę większości wyników. Zdiagnozowano także kilka psychologicznych i środowiskowych czynników mających wpływ na przebieg badań i rezygnację siedmiu pacjentów z uczestnictwa w projekcie.

Wnioski
Przedstawione wyniki pilotażu stanowią uzasadnienie i przygotowanie do kontrolowanego badania klinicznego z randomizacją, którego celem będzie ocena skuteczności treningu poznawczego w zakresie utrzymania lub poprawy poziomu funkcji poznawczych u pacjentów poddawanych radioterapii.



Introduction
Currently research shows the occurrence of cognitive disorders (CI) in cancer patients undergoing radiation therapy. This justifies the implementation of cognitive training during its duration as interventions of minimizing the risk of early and late CI after treatment.

Aim
To perform preliminary assessment of the use of mental activation training (MAT) and identify risk factors and opportunities for studies of selected cognitive functions in patients undergoing radiotherapy.

Material and methods
Ten oncological patients with a diagnosis of cancer from outside the central nervous system (CNS), without symptoms of cognitive disorders, referred to radiotherapy with simultaneous intervention of MAT were included in the project. Three patients (P) applied for final examinations after medical treatment and MAT training. Selected measures of cognitive functions were used: Color Trails Test (CTT), Verbal Fluency Test (COWAT), Corsi Block-Tapping Task (CBT), and Perceived Stress Scale (PSS-10).

Results
After four (P1), five (P2) and three (P3) weeks of radiotherapy and MAT there was no decrease in results in selected measures of executive functions, attention and memory in P1 and P2. Moreover, in P1 the verbal function test score decreased, while in P3 most of the results improved. Several psychological and environmental factors influencing the study and drop out of seven patients from the project were also noted.

Conclusions
The presented results of the pilot study are a justification and preparation for a randomized, controlled clinical trial to test the effectiveness of cognitive training in maintaining or improving the level of cognitive function in patients undergoing radiation therapy.