Rekomendacje postępowania z pacjentem z przewlekłą chorobą żylną w gabinecie lekarza POZ

Wprowadzenie

Przewlekła choroba żylna (PChŻ; chronic venous dis­ease – CVD) to choroba żył o szerokiej symptomatologii – od objawów podmiotowych, np. uczucia ciężkości nóg i kurczy, do objawów przedmiotowych, takich jak pajączki i żyły siatkowate, żylaki, obrzęki kończyn dolnych, a w najbardziej zaawansowanych stadiach zmiany troficzne i owrzodzenia goleni [1].
W definicji PChŻ istotne jest kryterium czasowe – choroba musi trwać długo oraz dawać objawy podmiotowe i przedmiotowe wymagające diagnostyki lub leczenia. Przewlekła choroba żylna manifestująca się utrwalonymi objawami jest określana jako przewlekła niewydolność żylna (PNŻ; chronic venous insufficiency – CVI). Cechą różnicującą PChŻ i PNŻ jest to, że PNŻ oznacza bardziej zaawansowane postacie PChŻ [1, 2].
Badania epidemiologiczne wykazują, że wczesne stadia choroby są rzadko rozpoznawane, co skutkuje jej rozwojem do bardziej zaawansowanych stadiów [3].
W przypadku podejrzenia PChŻ warto pamiętać, że:
• PChŻ jest chorobą stale postępującą, o podłożu zapalnym i bogatej symptomatologii, mogącą prowadzić do owrzodzeń goleni oraz znaczącego pogorszenia jakości życia chorego [1, 4];
• żylaki to nie tylko zmiana kosmetyczna wiążąca się z objawami (np. ból, napięcie, świąd), ale z klinicznego punktu widzenia to istotny czynnik zwiększający ryzyko zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej [5, 6];
• obrzęk żylny to makroskopowy objaw niewydolności mikrokrążenia dodatkowo zwiększający ryzyko zakrzepowe, szczególnie w starszych grupach chorych [7];
• w przebiegu PNŻ mogą wystąpić objawy skórne, takie jak przebarwienia skóry, egzema, lipodermatosclerosis i atrophie blanche z wygo­jonymi lub czynnymi owrzodzeniami; takie zmiany są trudne do leczenia, mogą mieć charakter zapalny i obejmować skórę oraz tkankę podskórną, a w postaci przewlekłej wiązać się z włóknieniem, atrophie blanche i lipodermatosclerosis [8];
• nieleczona PNŻ może prowadzić w sposób nieprzewidywalny do rozwoju owrzodzeń żylnych, dlatego żaden z jej wcześniejszych objawów nie może być lekceważony, a chorzy powinni zostać uświadomieni, że ta choroba będzie postępować i towarzyszyć im całe życie;
• owrzodzenie żylne może być efektem wieloletniego nieleczonego lub źle leczonego procesu chorobowego w układzie żylnym i/lub wynikiem przebytych incydentów zakrzepowych [9];
• celem badania diagnostycznego jest ustalenie rozpoznania...


View full text...