Wywiad z Martą Strzelbicką, pielęgniarką roku 2019

Marta Strzelbicka, RN, MSc – coordinating nurse at the Clinic of Anaesthesiology, Intensive Care, and Acute Poi-soning of the Independent Public Clinical Hospital No. 2 PMU in Szczecin.
Leader of the project team: Implementation of clinical-receptive music therapy in patients treated in the De-partment of Anaesthesiology, Intensive Care, and Acute Poisoning of the Independent Public Clinical Hospital No. 2, Pomeranian Medical University in Szczecin.

What factors inspired you to use music therapy in the intensive care unit?

The idea was born of need. The patients who were hospitalised in our unit, after their recovery, often told us that they remembered the sounds of devices, equipment, and medical actions in the room where they were located. Inten-sive therapy is burdened with a great deal of stress resulting both from the patients’ state of health as well as from the specialist medical equipment that monitors vital functions in detail, loudly warning about any abnormalities. The work in the intensive care unit is continuous around the clock. The sounds generated by the staff, other patients in severe conditions, and the noise of functioning devices and equipment increase patients’ stress, which in turn has a negative effect on their recovery. Work in the intensive care unit and the multitude of procedures performed at the highest possi-ble level often results in the bio-psycho-social sphere of the patient being neglected. Therefore, we decided to change it, and music therapy is one of the main elements of raising the standard of our care, which implements a holistic model of care focused on the physical, mental, and social sphere.

What was the implementation process of the project?

The music therapy programme was prepared at the end of December 2018 and then implemented. Due to the unu-sual nature of the project and its innovation, it has been constantly improved since its implementation. The program covers six intensive care positions at the Clinic of Anaesthesiology, Intensive Care, and Acute Poisoning. There are pa-tients of all ages with different diseases and in different states of consciousness - after surgery, cardiac arrests with mul-tiple organ failure, often in a pharmacological coma, as well as after cardiovascular and respiratory failure. Patients stay in the ward from several days to several months and are under constant care of nurses, doctors, and physiothera-pists. Although the ward may have patients in different conditions at the same time, everyone is treated as if they could hear and perceive reality with all their senses. A loudspeaker system with zone control is installed above each patient’s bed. During sudden invasive procedures, the music above the bed can be muted and the volume can be increased above the rest of the beds. The idea is that patients should associate music only with pleasure and peace of mind, and not with medical procedures or nursing activities. Currently, the music is turned on in the clinic six times a day every two and a half hours for about 30/40 minutes.

Please describe the principles of cooperation with the project partners and project supporters.

The partner of the project is the Mieczysław Karłowicz Philharmonic Concert Hall in Szczecin. The cooperation is based on consultations in creating and selecting the sound material. Together, we have worked out how the pattern of a day filled with music should look like, paying attention to the dynamics of work in the ward. In the morning, our pa-tients start the day with gentle sounds of dawn on the meadow or by the stream, which is designed to relax and calmly introduce the waking morning, then during the day there are blocks designed to mobilise the patient energetically, emo-tionally, and intellectually. This comprises jazz, pop, classical, and instrumental music. In the evening, sounds of the Earth are played to reduce fatigue and to calm and relax the patients.

Do you see any measurable benefits from introducing this innovation in the ward?

Definitely, yes. Contact with music reduces anxiety and fear, restores peace and relaxation. We have observed that our patients feel better and are more motivated to cooperate in the treatment process. We analyse the noise level in the ward and we rely on a subjective evaluation of our actions by the patients who are able to express their opinion during a short survey. In the questionnaire we ask, among other things, about the reactions to the music, if it makes sense, if it reduces stress levels, if it relaxes, etc. Thousands of years ago, it was believed that music helps to regain inner harmony. Pythagoreans claimed that the body can be cleansed with the help of a doctor, and the soul with the help of music. I want to create the best possible atmosphere for our ICU patients, to see a human being in the patient, not a medical case, a person who has emotions, a soul, and complex needs. Medicine is currently focused on intensive development and this is very good - but we must not forget about the base, which is the sense of security of our patients. In my work, I try to raise awareness of the environment and show professionals in various fields that it is worth getting interested in creating a patient-friendly environment, as this has a huge impact on their comfort during their recovery.

What are your plans for the future?

Our goal is to continuously improve the program. We would like to extend it to other wards in our hospital and bey-ond, where music can have a noticeable effect on patients’ well-being, health, and recovery. Winning the Nurse of the Year Competition 2019 and the recognition of my project by the medical community is an additional motivation for me to introduce further elements of the behavioural ICU, which is a place that is as friendly as possible and focused on comfort and harmony in raising the standard of care.

Does the situation of the epidemic caused by SARS-CoV-2 affect the implementation of the project in the ward?

The epidemic in Poland and in the world has left its mark on us all. It has particularly affected health care. The so-ciety has appreciated what we are doing and has noticed how much sacrifice is being made in our profession, which is encouraging and important in the current situation. As far as the project is concerned, its implementation at this diffi-cult time is not limited in any way. The actions undertaken are and will continue to be carried out, taking into account the current situation.

Martha, thank you very much for presenting the scope of your team’s activities to our readers. Let it be an inspiration for others to act and share their experience.

Interviewed by Bożena Gorzkowicz, RN, PhD

Marta Strzelbicka – pielęgniarka koordynująca Kliniki Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Ostrych Zatruć SPSK2 Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
Liderka zespołu realizującego projekt: Wdrożenie muzykoterapii klinicznej – receptywnej u pacjentów leczo-nych w Klinice Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Ostrych Zatruć Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie.

Co zainspirowało Państwa do zastosowania muzykoterapii na oddziale intensywnej terapii?

Pomysł narodził się z potrzeby. Pacjenci, którzy byli u nas hospitalizowani, po powrocie do zdrowia często komu-nikowali, że w pamięci utkwiły im odgłosy urządzeń, sprzętów oraz działań medycznych podejmowanych w sali, w której się znajdowali. Intensywna terapia jest związana z bardzo dużym stresem z uwagi zarówno na stan zdrowia pacjentów, jak i na specjalistyczną aparaturę medyczną, która szczegółowo monitoruje funkcje życiowe, głośno alarmując o wszelkich nieprawidłowościach. Praca w sali trwa nieprzerwanie przez całą dobę. Dźwięki generowane przez personel, współpacjentów w ciężkich stanach oraz hałas funkcjonujących urządzeń i sprzętu potęgują stres pa-cjenta, co ma negatywny wpływ na okres rekonwalescencji. Praca na oddziale intensywnej terapii i mnogość wykony-wanych procedur na jak najwyższym poziomie często sprawiają, że pomijana jest sfera biopsychospołeczna pacjen-ta. Postanowiliśmy to zmienić i właśnie muzykoterapia jest jednym z głównych elementów podnoszenia standardu naszej opieki, która realizuje holistyczny model opieki zorientowany na strefę fizyczną, psychiczną oraz społeczną pacjenta.

Jak przebiegał proces wdrożenia projektu?

Program muzykoterapii został przygotowany pod koniec grudnia 2018 r., a następnie wdrożony. Z uwagi na niety-powość i innowacyjność projekt od chwili wdrożenia jest stale udoskonalany. Programem objętych jest 6 stanowisk na oddziale intensywnej terapii w Klinice Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Ostrych Zatruć. Przebywają tam pacjenci w różnym wieku, z różnymi jednostkami chorobowymi oraz w różnym stanie świadomości – po zabiegach chirurgicz-nych, zatrzymaniu krążenia, z niewydolnością wielonarządową, często w śpiączce farmakologicznej, niewydolni krą-żeniowo i oddechowo. Na oddziale pacjenci spędzają od kilku dni do kilku miesięcy i objęci są ciągłą opieką pielę-gniarską, lekarską oraz fizjoterapeutyczną. Niezależnie od stanu wszyscy pacjenci traktowani są tak, jakby słyszeli i odbierali rzeczywistość wszystkimi zmysłami. Nad łóżkiem każdego chorego zainstalowany jest system głośników z możliwością strefowego sterowania. Podczas nagłych inwazyjnych zabiegów muzykę nad stanowiskiem można przy-ciszyć, a nad resztą łóżek zwiększyć natężenie dźwięku. Chodzi o to, aby muzyka kojarzyła się chorym wyłącznie z przyjemnością i spokojem, a nie zabiegami medycznymi czy czynnościami pielęgnacyjnymi. Obecnie muzyka włącza się w Klinice 6 razy na dobę co dwie i pół godziny na ok. 30–40 minut.

Jakie są zasady współpracy z partnerami projektu oraz z osobami, które go wspierają?

Partnerem projektu jest Filharmonia im. M. Karłowicza w Szczecinie. Współpraca opiera się na konsultacji przy tworzeniu i dobieraniu materiału dźwiękowego. Opracowaliśmy wspólnie, jak ma wyglądać schemat dnia wypełnione-go muzyką, zwracając uwagę na dynamikę pracy na oddziale. Nasi pacjenci zaczynają dzień delikatną muzyką imi-tującą brzask na łące czy dźwięki strumienia, która ma za zadanie relaksować i spokojnie wprowadzić w budzący się poranek, następnie w ciągu dnia są bloki mające na celu zmobilizować pacjenta energetycznie, emocjonalnie i intelektualnie – jazz, muzyka rozrywkowa, klasyczna, instrumentalna. Wieczorem, aby zredukować zmęczenie, wyci-szyć i zrelaksować pacjentów, brzmią dźwięki Ziemi.

Czy dostrzega Pani wymierne korzyści z wprowadzenia tej innowacji na oddziale?

Zdecydowanie tak. Obcowanie z muzyką zmniejsza niepokój i lęk, przywraca spokój i odprężenie. Zaobserwowali-śmy, że nasi pacjenci mają lepsze samopoczucie i większą motywację do współpracy w procesie leczenia. Analizujemy poziom hałasu, jak również bazujemy na subiektywnej ocenie naszych działań przez pacjentów – tych, którzy są w stanie wyrazić opinię w krótkiej ankiecie. W kwestionariuszu pytamy m.in. o reakcje na muzykę, czy ma ona sens, czy zmniejsza poziom stresu, czy relaksuje itp. Już tysiące lat temu uważano, że muzyka pomaga odzyskać wewnętrzną harmonię. Pitagorejczycy twierdzili, że ciało można oczyścić za pomocą lekarza, a duszę dzięki muzyce. Zależy mi, aby stworzyć pacjentom na naszym OIOM-ie jak najlepszą atmosferę, żeby zobaczyć w chorym człowieka, a nie przypadek medyczny. Człowieka, który ma emocje, duszę i złożone potrzeby. Medycyna jest obecnie nastawiona na intensywny rozwój i to jest bardzo dobre, ale nie możemy zapominać o podstawie, którą jest poczucie bezpieczeństwa naszych pacjentów. W mojej pracy staram się podnosić świadomość środowiska i pokazać profesjonalistom różnych dziedzin, że warto zainteresować się stworzeniem pacjentowi przyjaznego otoczenia, gdyż ma to ogromny wpływ na jego komfort w trakcie powrotu do zdrowia.

Jakie mają Państwo plany na przyszłość?

Naszym celem jest ciągłe doskonalenie programu. Chcielibyśmy rozszerzyć go na inne oddziały w naszym szpitalu, na których muzyka może mieć odczuwalny wpływ na samopoczucie, stan zdrowia i rekonwalescencję pacjentów. Wygrana w Konkursie Pielęgniarka/Pielęgniarz Roku 2019 i zauważenie mojego projektu przez środowisko medyczne jest dla mnie dodatkową motywacją do wprowadzania kolejnych elementów behawiorystycznego OIOM-u, który jest miejscem w miarę możliwości przyjaznym i skupionym na komforcie i harmonii w podnoszeniu standardu opieki.

Czy stan epidemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2 wpływa na realizację projektu na oddziale?

Epidemia w Polsce i na świecie odcisnęła piętno na nas wszystkich. Szczególnie dotknęła ochronę zdrowia. Społe-czeństwo doceniło to, co robimy, i dostrzegło, z jak dużym poświęceniem wiąże się nasza praca. To pokrzepiające i ważne w obecnej sytuacji. Jeśli chodzi o projekt, to jego realizacja w tym trudnym czasie nie jest w jakimkolwiek za-kresie ograniczona. Podjęte działania trwają i będą prowadzone nadal z uwzględnieniem obecnej sytuacji.

Pani Marto, bardzo dziękuję za przedstawienie czytelnikom zakresu działań swojego zespołu. Niech to będzie inspiracja dla innych do działania i dzielenia się swoim doświadczeniem.

Rozmawiała: dr n. med. Bożena Gorzkowicz