Zasady diagnostyki i leczenia zakażenia bakterią Helicobacter pylori

Wstęp

Helicobacter pylori jest Gram-ujemną, mikroaerofilną (5% – O2, 10% – CO2, 85% – N2) pałeczką mającą biegunowe rzęski warunkujące jej zdolności lokomocyjne. Bakteria występuje w formie spiralnej (forma wegetatywna) oraz kokoidalnej (forma przetrwalnikowa). Zakażenie H. pylori jest jedną z najpowszechniejszych infekcji bakteryjnych na świecie. Według Światowej Organizacji Zdrowia zakażenie występuje u ok. 70–80% populacji ogólnej krajów rozwijających się i ok. 30% krajów wysoko uprzemysłowionych. Polska zajmuje miejsce pośrednie. Szacuje się, że zainfekowanych jest ok. 60% populacji powyżej 18. roku życia i ok. 30% populacji do 18. roku życia. Zakażenie rozprzestrzenia się na drodze pokarmowej gastro-oralnej oraz fekalno-oralnej [1, 2]. Najczęściej, bo w ok. 80%, infekcja przebiega bezobjawowo.
Obecność spiralnych bakterii w obrębie owrzodzeń w żołądku ssaków po raz pierwszy ponad sto lat temu wykazali niemiecki lekarz Bottcher i włoski lekarz Bizzozero. Jednak dopiero w 1899 r. profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Walery Jaworski opisał spiralne bakterie w osadzie popłuczyn żołąd­kowych u człowieka, nazywając je Vibrio rugula i przypisując im znaczenie w patologii żołądka [3]. Ze względu na szczególnie trudne warunki hodo­wlane in vitro odkrycie to zostało na wiele lat zapomniane. Pomimo licznych późniejszych prób udokumentowania bakteryjnej etiologii zapaleń żołądka udało się to dopiero w 1983 r. Barry Marshall i Robin Warren z Uniwersytetu w Perth w Australii wyhodowali i scharakteryzowali spiralne bakterie nazywane początkowo Campylobacter pylori i udowodnili w sposób bezsporny ich udział w zapaleniu i owrzodzeniu żołądka u ludzi. Za te odkrycia przyznano im w 2005 r. Nagrodę Nobla. Również badania polskich badaczy prowadzone przez zespół profesora Stanisława Konturka w Katedrze Fizjologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego przyczyniły się w znacznym stopniu do poznania roli etiopatogenetycznej Helicobacter pylori w chorobach układu pokarmowego.

Charakterystyka bakterii Helicobacter pylori

Helicobacter pylori to względny beztlenowiec wymagający do swojego wzrostu obecności CO2. Jest Gram-ujemną bakterią mającą 0,5–1 µm szerokości i 2,5–5 µm długości. Bakteria występuje w dwóch formach: wegetatywnej (spiralnej, pałeczkowatej) oraz przetrwalnikowej (kokoidalnej, ziarniakowatej). Forma kokoidalna tworzona jest w niesprzyjającym dla bakterii środowisku i nie wykazuje...


View full text...