Fosfenytoina w leczeniu bólu w przebiegu półpaśca
Autor: Damian Matusiak
Data: 12.02.2024
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
| Tagi: | fosfenytoina, półpasiec |
Nawet dobrze poznane choroby nie stanowią „zamkniętego tematu” dla medycyny. W przypadku wielu z nich istnieje szerokie pole do działania, jak choćby leczenie bólu związanego z półpaścem. Obiecujące i interesujące wieści przedstawiono na łamach „The Journal of Dermatology”.
Jak pokazują dane kliniczne oraz opracowania naukowe, u większości pacjentów chorych na półpasiec rozwija się ostry ból, który w sposób znaczny upośledza funkcjonowanie chorego.
Ma on przeważnie charakter nocyceptywny, podczas gdy przewlekła faza bólowa półpaśca neuropatyczny. Te dwa rodzaje bólu, których mechanizmy chorobotwórcze są uważane za różne, są trudne do ścisłego odróżnienia od siebie i mogą współistnieć w niektórych warunkach klinicznych. W praktyce leczniczej stosuje się m.in. nieopioidowe leki przeciwbólowe, ale często ich skuteczność jest niestety niewystarczająca. Japońscy badacze sprawdzili, czy w tym wskazaniu istnieje przestrzeń do efektywnego włączania fosfenytoiny, proleku fenytoiny, znanej głównie z działania przeciwdrgawkowego.
W 13 japońskich ośrodkach przeprowadzono randomizowane badanie II fazy z podwójnie ślepą próbą, dotyczące podawania fosfenytoiny w formie dożylnej u pacjentów hospitalizowanych z ostrym bólem związanym z półpaścem, u których nieopioidowe leki przeciwbólowe wykazały działanie niewystarczające. Pacjenci zostali losowo przydzieleni w stosunku 1:1:1 do grupy otrzymującej pojedynczą dożylną dawkę 18 mg/kg (grupa tzw. wysokiej dawki), 12 mg/kg (tzw. niska dawka) lub placebo. Jako najważniejszy miernik skuteczności przyjęto średnią zmianę nasilenia bólu w skali NRS do 120 minut po podaniu.
Spadek nasilenia dolegliwości bólowych okazał się znacząco (o co najmniej 2 punkty) mniejszy w grupach otrzymujących dużą i małą dawkę fosfenytoiny niż w grupie placebo. Dodatkowo obliczono, że wrażliwość na lek (wspomniana co najmniej 2-punktowa poprawa po 2h od podania) jest warunkowana stężeniem leku mieszczącym się w zakresie 10 do 15 µg/ml. Ponadto fosfenytoina była dobrze tolerowana, działania niepożądane związane z leczeniem były łagodne i marginalne.
Efekt szybki i istotny, stąd dożylna fosfenytoina jest obiecująca jako potencjalna alternatywna metoda leczenia bólu w przebiegu półpaśca; z pewnością konieczne są dalsze badania kliniczne, jednak wobec powyższego potencjału wydają się one kwestią czasu.
Ma on przeważnie charakter nocyceptywny, podczas gdy przewlekła faza bólowa półpaśca neuropatyczny. Te dwa rodzaje bólu, których mechanizmy chorobotwórcze są uważane za różne, są trudne do ścisłego odróżnienia od siebie i mogą współistnieć w niektórych warunkach klinicznych. W praktyce leczniczej stosuje się m.in. nieopioidowe leki przeciwbólowe, ale często ich skuteczność jest niestety niewystarczająca. Japońscy badacze sprawdzili, czy w tym wskazaniu istnieje przestrzeń do efektywnego włączania fosfenytoiny, proleku fenytoiny, znanej głównie z działania przeciwdrgawkowego.
W 13 japońskich ośrodkach przeprowadzono randomizowane badanie II fazy z podwójnie ślepą próbą, dotyczące podawania fosfenytoiny w formie dożylnej u pacjentów hospitalizowanych z ostrym bólem związanym z półpaścem, u których nieopioidowe leki przeciwbólowe wykazały działanie niewystarczające. Pacjenci zostali losowo przydzieleni w stosunku 1:1:1 do grupy otrzymującej pojedynczą dożylną dawkę 18 mg/kg (grupa tzw. wysokiej dawki), 12 mg/kg (tzw. niska dawka) lub placebo. Jako najważniejszy miernik skuteczności przyjęto średnią zmianę nasilenia bólu w skali NRS do 120 minut po podaniu.
Spadek nasilenia dolegliwości bólowych okazał się znacząco (o co najmniej 2 punkty) mniejszy w grupach otrzymujących dużą i małą dawkę fosfenytoiny niż w grupie placebo. Dodatkowo obliczono, że wrażliwość na lek (wspomniana co najmniej 2-punktowa poprawa po 2h od podania) jest warunkowana stężeniem leku mieszczącym się w zakresie 10 do 15 µg/ml. Ponadto fosfenytoina była dobrze tolerowana, działania niepożądane związane z leczeniem były łagodne i marginalne.
Efekt szybki i istotny, stąd dożylna fosfenytoina jest obiecująca jako potencjalna alternatywna metoda leczenia bólu w przebiegu półpaśca; z pewnością konieczne są dalsze badania kliniczne, jednak wobec powyższego potencjału wydają się one kwestią czasu.
