Wpływ długotrwałego przyjmowania litu na funkcję nerek i układu endokrynologicznego
Autor: Andrzej Kordas
Data: 17.06.2015
Źródło: Long-term effects of lithium on renal, thyroid, and parathyroid function: a retrospective analysis of laboratory data; Shine, Brian et al.; The Lancet
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Lit jest lekiem szeroko stosowanym o dobrej, ugruntowanej skuteczności w leczeniu zaburzeń nastroju. Z jego stosowaniem związane są jednakże efekty niepożądane dotyczące przede wszystkim funkcji nerek i układu endokrynologicznego. Brian Shine i wsp. postanowili określić częstość występowania zaburzeń funkcji nerek, tarczycy oraz przytarczyc związanych z przyjmowaniem litu. Wyniki badania opublikowano na łamach The Lancet.
31 marca 2014 r. w Oxford University Hospitals National Health Service Trust. Oceniano parametry wskazujące na dysfunkcję nerek, tarczycy, przytarczyc u dorosłych pacjentów, którym co najmniej dwukrotnie oznaczono stężenie kreatyniny, TSH, wapnia, hemoglobiny glikowanej oraz stężenie litu. Grupę kontrolną stanowili pacjenci nieleczeni litem, a więc osoby u których nie wykonywano pomiarów stężenia litu we krwi.
Analiza skorygowana względem wieku, płci oraz obecności współistniejącej cukrzycy wykazała ,iż obecność litu w surowicy związana była z podwyższonym ryzykiem rozwoju trzeciego stopnia przewlekłej choroby nerek (HR 1.93, 95% CI 1.76–2.12; p<0.0001) oraz niedoczynności tarczycy (HR 2.31, 95% CI 2.05–2.60; p<0.0001). Ponadto pacjenci przyjmujący lit mieli istotnie wyższe stężenie wapnia całkowitego we krwi (HR 1.43, 1.21–1.69; p<0.0001). Przyjmowanie litu nie powodowało jednakże wzrostu skorygowanego stężenia wapnia we krwi (HR 1.08, 0.88–1.34; p=0.4602) oraz nadczynności tarczycy (1.22, 0.96–1.55; p=0.1010). Kobiety posiadały znamiennie wyższe ryzyko powstania dysfunkcji tarczycy oraz nerek w przebiegu terapii litem. Ponadto kobiety młodsze w porównaniu ze starszymi posiadały wyższe ryzyko rozwoju omawianych zaburzeń. Omawiane działania niepożądane występowały na wczesnym etapie przyjmowania litu i były częstsze w przypadku wyższych stężeń tego leku w surowicy.
Reasumując, stosowanie litu wiąże się z ryzkiem powstania zaburzeń funkcji nerek, niedoczynności tarczycy oraz hiperkalcemii. Do grupy najwyższego ryzyka należą kobiety poniżej 60 roku życia oraz osoby z wyższymi aniżeli mediana stężeniami litu w surowicy krwi. Ponieważ lit pozostaje leczeniem z wyboru w chorobie afektywnej dwubiegunowej, należy u tych chorych w momencie włączania terapii litem ocenić funkcję nerek, tarczycy i przytarczyc oraz regularnie ją monitorować w czasie trwania terapii.
Analiza skorygowana względem wieku, płci oraz obecności współistniejącej cukrzycy wykazała ,iż obecność litu w surowicy związana była z podwyższonym ryzykiem rozwoju trzeciego stopnia przewlekłej choroby nerek (HR 1.93, 95% CI 1.76–2.12; p<0.0001) oraz niedoczynności tarczycy (HR 2.31, 95% CI 2.05–2.60; p<0.0001). Ponadto pacjenci przyjmujący lit mieli istotnie wyższe stężenie wapnia całkowitego we krwi (HR 1.43, 1.21–1.69; p<0.0001). Przyjmowanie litu nie powodowało jednakże wzrostu skorygowanego stężenia wapnia we krwi (HR 1.08, 0.88–1.34; p=0.4602) oraz nadczynności tarczycy (1.22, 0.96–1.55; p=0.1010). Kobiety posiadały znamiennie wyższe ryzyko powstania dysfunkcji tarczycy oraz nerek w przebiegu terapii litem. Ponadto kobiety młodsze w porównaniu ze starszymi posiadały wyższe ryzyko rozwoju omawianych zaburzeń. Omawiane działania niepożądane występowały na wczesnym etapie przyjmowania litu i były częstsze w przypadku wyższych stężeń tego leku w surowicy.
Reasumując, stosowanie litu wiąże się z ryzkiem powstania zaburzeń funkcji nerek, niedoczynności tarczycy oraz hiperkalcemii. Do grupy najwyższego ryzyka należą kobiety poniżej 60 roku życia oraz osoby z wyższymi aniżeli mediana stężeniami litu w surowicy krwi. Ponieważ lit pozostaje leczeniem z wyboru w chorobie afektywnej dwubiegunowej, należy u tych chorych w momencie włączania terapii litem ocenić funkcję nerek, tarczycy i przytarczyc oraz regularnie ją monitorować w czasie trwania terapii.
