Biopsja cienkoigłowa guza trzustki nie przyczynia się do rozsiewu nowotworu
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 22.01.2015
Źródło: Gut, opublikowano online 9 stycznia 2015
Jak wykazuje retrospektywne badanie kliniczne, którego wyniki opublikowano 9 stycznia w Gut, biopsja cienkoigłowa trzustki nie jest związana ze zwiększonym ryzykiem zgonu u chorych na raka trzustki. Według badaczy z Mayo Clinic wyniki potwierdzają bezpieczeństwo biopsji cienkoigłowej pod kontrolą ultrasonografii (ang. ultrasound-guided fine-needle aspiration, EUS-FNA).
EUS-FNA jest dobrą metodą diagnostyczną w przypadku podejrzanych zmian w trzustce. Pomaga w identyfikacji zmian złośliwych wymagających w innym przypadku zabiegu operacyjnego, co oszczędza niepotrzebnych interwencji chirurgicznych w przypadku zmian łagodnych.
Jednak dotychczas istniały obawy dotyczące bezpieczeństwa EUS-FNA z uwagi na rzadkie, ale niebezpieczne powikłanie pod postacią rozsiewu nowotworu. Może mieć to miejsce, kiedy igła z zaabsorbowanymi komórkami guza trzustki nakłuje jamę otrzewną, co skutkuje powstaniem wszczepów w ścianie żołądka i rozsiewem komórek nowotworowych.
W literaturze opisano kilka przypadków, w których rozsiew nastąpił wzdłuż kanału biopsji (to jest droga igły z wejścia do jamy ciała do trzustki) lub na otrzewnej. Ponadto zauważono, że niektórzy lekarze unikają przeprowadzania EUS-FNA zmian w trzustce z uwagi na to dość rzadkie zjawisko. Co więcej ta obawa istnieje również pośród chorych.
Badacze wysnuli także hipotezę, że skoro rozsiew komórek nowotworowych miałby odbyć się w trakcie EUS-FNA, to przeżycie po całkowitej resekcji trzustki powinno być skrócone.
Badacze przeanalizowali dane 2034 chorych na zaawansowanego lokoregionalnie raka trzustki, u których wykonano resekcję chirurgiczną z zamiarem wyleczenia w latach 1998-2009.
W tej kohorcie u 498 pacjentów (24%) przeprowadzono EUS-FNA w celu diagnostyki zmian w trzustce, a u 1536 (76%) biopsji nie wykonano.
W czasie obserwacji, który wynosił średnio 21 miesięcy zmarło 285 chorych (57%) w grupie, w której wykonano EUS-FNA i 1167 (76%) chorych z grupy, w której nie wykonano EUS-FNA.
Jako przyczynę zgonu raka trzustki podano u 50% chorych (n=251) w grupie z EUS-FNA i 64% chorych (n=980) w grupie bez EUS-FNA. Mediana czasu przeżycia całkowitego była dłuższa w ramieniu z EUS-FNA (22 miesiace versus 15 miesięcy)
Analiza wieloczynnikowa wykazała, że chorzy u których przeprowadzono EUS-FNA mają dłuższe przeżycie całkowite (HR 0,84; 95%, CI, 0,72 – 0,99) i biopsja ta nie wpływa na przeżycie zależne od nowotworu (HR 0,87; 95% CI, 0,74 – 1,03).
Pośród zmiennych znacząco związanych z krótszym czasem przeżycia całkowitego zidentyfikowano: starszy wiek chorego w chwili diagnozy, rasę inną niż biała, wyższy stopień zaawansowania choroby, wyższą punktacje w skali Charlson Comorbidity Score, histopatologicznie potwierdzonego gruczolakoraka, wyższy stopień różnicowania histologicznego, wcześniejszy rok diagnozy, i brak leczenia za pomocą chemioterapii czy radioterapii.
Podsumowując: badanie wykazało, że EUS-FNA nie wywiera negatywnego wpływu na wyniki leczenia i czas przeżycia chorych na raka trzustki, u których zastosowano tą procedurę diagnostyczną. Dane wykazują, że biopsję można bezpiecznie wykonywać w przypadku podejrzanych zmian w trzustce.
Jak podkreślają badacze częstość wykonywania EUS-FNA wzrosła z 10% (18 z 172 pacjentów) w 2001 do 47,1% (96 z 204 pacjentów) w 2009 (p < 0,001).
Jednak dotychczas istniały obawy dotyczące bezpieczeństwa EUS-FNA z uwagi na rzadkie, ale niebezpieczne powikłanie pod postacią rozsiewu nowotworu. Może mieć to miejsce, kiedy igła z zaabsorbowanymi komórkami guza trzustki nakłuje jamę otrzewną, co skutkuje powstaniem wszczepów w ścianie żołądka i rozsiewem komórek nowotworowych.
W literaturze opisano kilka przypadków, w których rozsiew nastąpił wzdłuż kanału biopsji (to jest droga igły z wejścia do jamy ciała do trzustki) lub na otrzewnej. Ponadto zauważono, że niektórzy lekarze unikają przeprowadzania EUS-FNA zmian w trzustce z uwagi na to dość rzadkie zjawisko. Co więcej ta obawa istnieje również pośród chorych.
Badacze wysnuli także hipotezę, że skoro rozsiew komórek nowotworowych miałby odbyć się w trakcie EUS-FNA, to przeżycie po całkowitej resekcji trzustki powinno być skrócone.
Badacze przeanalizowali dane 2034 chorych na zaawansowanego lokoregionalnie raka trzustki, u których wykonano resekcję chirurgiczną z zamiarem wyleczenia w latach 1998-2009.
W tej kohorcie u 498 pacjentów (24%) przeprowadzono EUS-FNA w celu diagnostyki zmian w trzustce, a u 1536 (76%) biopsji nie wykonano.
W czasie obserwacji, który wynosił średnio 21 miesięcy zmarło 285 chorych (57%) w grupie, w której wykonano EUS-FNA i 1167 (76%) chorych z grupy, w której nie wykonano EUS-FNA.
Jako przyczynę zgonu raka trzustki podano u 50% chorych (n=251) w grupie z EUS-FNA i 64% chorych (n=980) w grupie bez EUS-FNA. Mediana czasu przeżycia całkowitego była dłuższa w ramieniu z EUS-FNA (22 miesiace versus 15 miesięcy)
Analiza wieloczynnikowa wykazała, że chorzy u których przeprowadzono EUS-FNA mają dłuższe przeżycie całkowite (HR 0,84; 95%, CI, 0,72 – 0,99) i biopsja ta nie wpływa na przeżycie zależne od nowotworu (HR 0,87; 95% CI, 0,74 – 1,03).
Pośród zmiennych znacząco związanych z krótszym czasem przeżycia całkowitego zidentyfikowano: starszy wiek chorego w chwili diagnozy, rasę inną niż biała, wyższy stopień zaawansowania choroby, wyższą punktacje w skali Charlson Comorbidity Score, histopatologicznie potwierdzonego gruczolakoraka, wyższy stopień różnicowania histologicznego, wcześniejszy rok diagnozy, i brak leczenia za pomocą chemioterapii czy radioterapii.
Podsumowując: badanie wykazało, że EUS-FNA nie wywiera negatywnego wpływu na wyniki leczenia i czas przeżycia chorych na raka trzustki, u których zastosowano tą procedurę diagnostyczną. Dane wykazują, że biopsję można bezpiecznie wykonywać w przypadku podejrzanych zmian w trzustce.
Jak podkreślają badacze częstość wykonywania EUS-FNA wzrosła z 10% (18 z 172 pacjentów) w 2001 do 47,1% (96 z 204 pacjentów) w 2009 (p < 0,001).
