Skojarzenie kwasu zoledronowego z celekoksybem korzystne u niektórych chorych na raka gruczołu krokowego

Przedstawione w trakcie ASCO Genitourinary Cancers Symposium w San Francisco w styczniu wyniki dużego badania klinicznego STAMPEDE sugerują, że skojarzenie kwasu zoledronowego i celekoksybu wraz ze standardowym leczeniem może poprawić przeżycie wolne od niepowodzenia leczenia (ang. failure free survival, FFS) u chorych na raka gruczołu krokowego rozpoczynających od terapii hormonalnej, ale tylko w przypadku obecności przerzutów. Nie wykazano korzyści dotyczących przeżycia całkowitego (ang. overall survival, OS) w całej badanej populacji.

Badanie STAMPEDE obejmowało kilka ramion terapeutycznych, jednak wyniki dotyczące większości z nich wcześniej opublikowano. Wcześniejsze publikacje sugerowały, że leki hamujące COX-2 takie jak celekoksyb mogą hamować wzrost i inwazyjność komórek raka gruczołu krokowego, podobnie tez wyniki badań epidemiologicznych wskazywały na możliwe działanie protekcyjne niesterydowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) przeciwko rakowi prostaty. W prezentacji przedstawiono porównanie wyników w grupie otrzymującej jedynie leczenie standardowe (standard of care, SOC; n=622), grupy otrzymującej SOC z celekoksybem (n=312) oraz grupy otrzymującej SOC z celekoksybem i kwasem zoledronowym (n=311). Po okresie obserwacji z medianą 63 miesięcy łącznie 36% chorych zmarło z powodu raka gruczołu krokowego, a 9% z innych przyczyn. W grupie otrzymującej celekoksyb mediana FFS wyniosła 22 miesiące w porównaniu z 19 miesiącami w grupie otrzymującej jedynie SOC. Odsetki FFS po 5 latach wyniosły odpowiednio 29% i 26%, a HR dla FFS w grupie otrzymującej celekoksyb wyniósł 0,88 (95% CI 0,75-1,04, p=0,122). Podobnie mediana PFS wyniosła 69 miesięcy w grupie otrzymującej celekoksyb i 68 miesięcy w grupie otrzymującej SOC, a odsetek OS po 5 latach wyniósł 54% w obu grupach. HR dla przeżycia całkowitego wyniósł 1,0 (95% CI 0,82-1,22, p=0,96). Odnotowano jednak tendencje w kierunku pewnych korzyści tylko w grupie chorych z przerzutami, jednak bez istotności statystycznej. W grupie otrzymującej zarówno celekoksyb jak i kwas zoledronowy odnotowano korzyści, które osiągały istotność statystyczną. U chorych na raka gruczołu krokowego z przerzutami HR dla FFS wyniósł 0,77 (95% CI 0,63-093, p=0,008), a HR dla OS wyniósł 0,78 (95% CI 0,62-0,99, p=0,040). U wszystkich chorych leczenie skojarzone nie poprawiało FFS w sposób statystycznie istotny, po 24 miesiącach FFS w grupie otrzymującej jedynie SOC wyniosło 19 miesięcy z HR 0,85 (95% CI 0,72-1.01, p=0,058). Mediana przeżycia całkowitego wyniosła odpowiednio 74 miesiące w grupie z leczeniem skojarzonym w porównaniu z 68 miesięcy w grupie SOC z HR = 0,86 995% CI 0,70-1,06, p=0,159). Warto odnotować, że nie było istotnych różnic między poszczególnymi grupami w zakresie działań toksycznych stopnia 2-5. Zaburzenia ze strony serca stanowiące główne niebezpieczeństwo w przypadku leczenia inhibitorami COX – 2 odnotowano u 3% chorych w każdej grupie (należy zwrócić uwagę, że z badania wykluczono chorych z istotnymi zaburzeniami układu krążenia w wywiadzie). O ile badacze uznali przytoczone wyniki za interesujące i wymagające dalszych badań, o tyle w dyskusji wyrażono pogląd, że prawdopodobieństwo iż przedstawione leczenie stanie się standardem postępowania jest bardzo niewielkie.