Kapilaroskopia wału paznokciowego- przydatne badanie diagnostyczne w reumatologii wieku dziecięcego

Objaw Raynauda (OR) jest bardzo rzadko obserwowany u niemowląt i małych dzieci, natomiast stosunkowo często pojawia się u nastolatków, co budzi niepokój opiekunów i rodziców. 70% dzieci ma pierwotny objaw Raynauda, 80% dzieci z OR stanowią dziewczynki. Wiek wystąpienia pierwotnego i wtórnego OR jest podobny. Zwykle początek dolegliwości jest czasowo związany z okresem dojrzewania płciowego i wystąpieniem pierwszej miesiączki, co może świadczyć o wpływie estrogenu na patogenezę tego zjawiska.

Objaw Raynauda może być elementem obrazu klinicznego układowej choroby tkanki łącznej. U dzieci z objawem Raynauda obecność przeciwciał ANA oraz nieprawidłowości w badaniu kapilaroskopowym są najsilniejszymi czynnikami predykcyjnymi zachorowania na układową chorobę tkanki łącznej. Kapilaroskopia jest zalecanym badaniem diagnostycznym w reumatologii zwłaszcza u dzieci, ponieważ jest bezinwazyjna, szybka, tania i łatwa do wykonania. W twardzinie układowej zarówno u dzieci jak i u dorosłych najbardziej typowe zmiany to: dylatacje pętli naczyniowych, obszary beznaczyniowe, pętle kręte, kapilary olbrzymie, wynaczynienia i neowaskularyzacja. W młodzieńczej postaci zapalenia skórno-mięśniowego zmiany w kapilaroskopii wału paznokciowego są mocno nasilone i obecne u niemal wszystkich chorych, obraz koreluje z aktywnością choroby. W początkowym okresie dominują wynaczynienia, następnie dochodzi do utraty pętli i powstania licznych obszarów beznaczyniowych; obecność pętli olbrzymich i pętli drzewkowatych w tej jednostce chorobowej świadczy o długotrwałym przebiegu choroby. W przypadku tocznia układowego nie stwierdza się charakterystycznych zmian w kapilaroskopii, mogą być obecne np. liczne kapilary kręte lub kapilary o kształcie meandrycznym. W MIZS (młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów) obraz kapilaroskopowy może być prawidłowy lub zmiany w zakresie mikrokrążenia są niespecyficzne.