Trudne do leczenia RZS – definicja EULAR
Redaktor: Anna Soboń
Data: 28.12.2020
Źródło: Nagy G, Roodenrijs NMT, Welsing PM, Kedves M, Hamar A, van der Goes MC, Kent A, Bakkers M, Blaas E, Senolt L, Szekanecz Z, Choy E, Dougados M, Jacobs JW, Geenen R, Bijlsma HW, Zink A, Aletaha D, Schoneveld L, van Riel P, Gutermann L, Prior Y, Nikiphorou E, Ferraccioli G, Schett G, Hyrich KL, Mueller-Ladner U, Buch MH, McInnes IB, van der Heijde D, van Laar JM.EULAR definition of difficult-to-treat rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis. 2021 Jan;80(1):31-35.
Opracowała: Ewa Morgiel
Kategorie:
Reumatoidalne zapalenie stawów
Działy:
Aktualności w Reumatologia
Doniesienia naukowe
Aktualności W praktyce codziennej pracy klinicznej reumatologom zdarzają się sytuacje, iż mimo prowadzenia leczenia wedle aktualnych rekomendacji u chorego z RZS nie udaje się osiągnąć celu terapii i pacjent nadal zmaga się z objawami choroby. Jakie podjąć wówczas działania? Zespół ekspertów zajmuje się tym tematem, ale na początek uznano za kluczowe zdefiniowanie, w jakiej sytuacji można rozpoznać RZS trudne do leczenia, gdyż w piśmiennictwie pojawiają się rozbieżności.
Definicję oparto na trzech elementach: nieskuteczności postępowania terapeutycznego, charakterystyce objawów chorobowych oraz postrzeganiu choroby przez pacjenta i/lub lekarza. Aby rozpoznać trudne do leczenia RZS, muszą być spełnione wszystkie.
Nieskuteczność leczenia stwierdza się, jeśli nie udało się uzyskać celu terapii po zastosowaniu przynajmniej dwóch leków modyfikujących przebieg choroby (LMPCh) biologicznego / celowanego o różnych mechanizmach działania (które to leki zostały włączone zgodnie z rekomendacjami po braku adekwatnej odpowiedzi na przynajmniej na 2 klasyczne LMPCh).
Ponadto u chorego utrzymują się objawy aktywnej postępującej choroby, które określa jedna lub kilka z następujących sześciu cech: notuje się co najmniej umiarkowaną aktywność choroby (na podstawie skali DAS 28 lub CDAI), występują dolegliwości typowe dla RZS, które mogą dotyczyć stawów, a zwłaszcza objawów pozastawowych, które nie są uwzględniane we wcześniej wspomnianych kryteriach aktywności (np. zapalenie naczyń itp.), nie ma możliwości zredukowania dawki glikokortyksteroidów <7,5 mg/dobę; obserwowana jest radiologiczna progresja choroby, u chorego mimo uzyskania celu terapii występują objawy, które są przyczyną obniżenia jakości życia (np. zmęczenie).
Ostatnie kryterium do spełnienia to stwierdzenie przez pacjenta i/lub lekarza, że leczenie stanowi problem. Jest to kryterium, które może być kontrowersyjne, gdyż ma charakter bardzo subiektywny, ale odnosi się do perspektywy kliniki zarówno od strony chorego, jak i leczącego specjalisty.
Przed grupą roboczą (wielodyscyplinarna grupa ekspertów) stoją kolejne wyzwania: weryfikacja stworzonych kryteriów, opracowanie schematów postępowania w tej grupie pacjentów, projektowanie badan klinicznych z uwzględnieniem grupy chorych z trudnym do leczenia RZS.
Nieskuteczność leczenia stwierdza się, jeśli nie udało się uzyskać celu terapii po zastosowaniu przynajmniej dwóch leków modyfikujących przebieg choroby (LMPCh) biologicznego / celowanego o różnych mechanizmach działania (które to leki zostały włączone zgodnie z rekomendacjami po braku adekwatnej odpowiedzi na przynajmniej na 2 klasyczne LMPCh).
Ponadto u chorego utrzymują się objawy aktywnej postępującej choroby, które określa jedna lub kilka z następujących sześciu cech: notuje się co najmniej umiarkowaną aktywność choroby (na podstawie skali DAS 28 lub CDAI), występują dolegliwości typowe dla RZS, które mogą dotyczyć stawów, a zwłaszcza objawów pozastawowych, które nie są uwzględniane we wcześniej wspomnianych kryteriach aktywności (np. zapalenie naczyń itp.), nie ma możliwości zredukowania dawki glikokortyksteroidów <7,5 mg/dobę; obserwowana jest radiologiczna progresja choroby, u chorego mimo uzyskania celu terapii występują objawy, które są przyczyną obniżenia jakości życia (np. zmęczenie).
Ostatnie kryterium do spełnienia to stwierdzenie przez pacjenta i/lub lekarza, że leczenie stanowi problem. Jest to kryterium, które może być kontrowersyjne, gdyż ma charakter bardzo subiektywny, ale odnosi się do perspektywy kliniki zarówno od strony chorego, jak i leczącego specjalisty.
Przed grupą roboczą (wielodyscyplinarna grupa ekspertów) stoją kolejne wyzwania: weryfikacja stworzonych kryteriów, opracowanie schematów postępowania w tej grupie pacjentów, projektowanie badan klinicznych z uwzględnieniem grupy chorych z trudnym do leczenia RZS.
