Trudności w prowadzeniu leczenia chorych z RZS

W badaniu ankietowym rozesłanym pocztą elektroniczną i kierowanym do lekarzy reumatologów analizowano potencjalne trudności będące powodem niepowodzeń w leczeniu chorych z RZS. Łącznie 410 reumatologów lub lekarzy w trakcie specjalizacji z 33 krajów przesłało odpowiedzi na pytania ankietowe (2 dotyczyły miejsca pracy i doświadczenia, 4 pytania zamknięte odnosiły się do definicji RZS trudnego w leczeniu, 3 pytania miały charakter otwarty).

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to najczęstsza z układowych chorób tkanki łącznej. W leczeniu tej choroby dysponujemy coraz większą liczbą leków o udowodnionej skuteczności. Prowadzonych jest szereg badań klinicznych randomizowanych i obserwacyjnych. Zgodnie z aktualną wiedzą postępowanie w RZS oparte jest o rekomendacje, które w sposób precyzyjny wskazują poszczególne etapy leczenia począwszy od rozpoznania i szybkiego włączenia leczenia, poprzez wyznaczenie celu terapii i monitorowania aktywności choroby do modyfikacji terapii w wyznaczonym czasie. Pomimo tego u około 5%-20% chorych, u których prowadzona jest terapia zgodnie z aktualną wiedzą i doświadczeniem, nadal występują objawy związane z chorobą, co można określić mianem RZS trudnego do leczenia.

Definiując RZS trudne w leczeniu uwzględniono utrzymywanie się objawów aktywnej choroby, przewlekłe zmęczenie, brak uzyskania celu terapii po zastosowaniu kilku leków z grupy LMPCh (oporność na leczenie), brak możliwości redukcji glikokortykosteroidów. Respondenci mieli zróżnicowane opinie co do konkretnych wartości dla powyższych czynników. Dodatkowo wskazali szereg innych elementów, które należy uwzględnić w określaniu choroby trudnej w leczeniu m.in. współwystępowanie innych chorób, obecność objawów pozastawowych czy progresję radiograficzną choroby. Wypełniający ankiety wypowiadali się również jakie mają oczekiwania względem rekomendacji , jakie problemy w ich opinii powinny w przyszłości zostać w nich uwzględnione. Najczęściej wymieniano: postępowanie u chorych z RZS i chorobami współistniejącymi (głównie choroba sercowo-naczyniowa, infekcje i nowotwory) oraz z objawami pozastawowymi, problemy farmakoterapia (strategia redukcji leków, działania niepożądane), metody leczenia zespołów bólowych.

Uzyskane wyniki będą pomocne w dalszych pracach nad ustalaniem wspólnego konsensusu w postępowaniu w przypadku RZS trudnego w leczeniu.