Niedobór syntazy aldosteronu spowodowany przez wariant patogenny w genie CYP11B2 współistniejący z chorobą trzewną: opis przypadku i przegląd literatury

Aldosteron jest produkowany poprzez szereg procesów enzymatycznych w warstwie kłębkowatej kory nadnerczy przy udziale mitochondrialnego enzymu cytochromu P450 – syntazy aldosteronu, kodowanej przez gen CYP11B2. Wariant patogenny w genie CYP11B2 skutkujący niedoborem aktywności oksydazy metylowej kortykosteronu typu 1 (CMO I) może powodować zaburzenia elektrolitowe, stanowiące zagrożenie życia w okresie noworodkowym. Przedstawiamy pierwszy w Polsce genetycznie potwierdzony przypadek pacjenta z niedoborem CMO I współistniejącym z chorobą trzewną. Piętnastoletnia dziewczynka została zdiagnozowana w okresie noworodkowym z powodu ciężkiej hiponatremii, hiperkaliemii, kwasicy metabolicznej oraz braku oczekiwanego rozwoju. Przebieg kliniczny był powikłany przedłużającymi się zaburzeniami jonowymi, słabym przyrostem masy ciała i wzrostu oraz ostatecznie diagnozą celiakii, zbiegającą się w czasie z zaburzeniami wzrastania. Pogłębiona diagnostyka, w tym genetyczna potwierdziła niedobór CMO I spowodowany wariantem patogennym w genie CYP11B2 (c.1354G>A; p.Gly452Arg).

Aldosterone is synthesized in the adrenal zona glomerulosa via the action of the mitochondrial cytochrome P450 enzyme aldosterone synthase (CYP11B2) through sequential enzyme reactions. Pathogenic variants in CYP11B2 result in corticosterone methyloxidase type I deficiency (CMO I), an orphan condition with a potentially lethal electrolyte imbalance in infancy. We report the unique occurrence of CMO I with celiac disease in the first genetically confirmed Polish case of CMO I; a 15-year-old female, diagnosed initially in the neonatal period because of severe hyponatremia, hyperkalemia, metabolic acidosis, and failure to thrive. The patient’s clinical course was complicated by protracted electrolyte abnormalities, poor weight gain, and eventual diagnosis of celiac disease, which temporally correlated with abnormal growth patterns. Extensive endocrine assessment, steroid profiling, and next-generation DNA sequencing revealed a homozygous pathogenic variant in CYP11B2 (c.1354G>A; p.Gly452Arg), confirming CMO type I.