Ocena profilu nerkowego u pacjentów z bezobjawowym zakażeniem wirusem HIV, ze szczególnym uwzględnieniem białkomoczu

Wprowadzenie: Choroba nerek jest powszechnie uznawanym powikłaniem zakażenia wirusem HIV. Jeżeli schorzenie nie jest odpowiednio wcześnie rozpoznane, często prowadzi do schyłkowej niewydolności nerek, która jest jedną z głównych przyczyn chorobowości i śmiertelności.

Cel pracy: Ustalenie częstości występowania zaburzeń czynności nerek u pacjentów z bezobjawowym zakażeniem wirusem HIV, ze szczególnym uwzględnieniem białkomoczu oraz związanych z nim czynników ryzyka, a także analiza zmian histopatologicznych występujących u pacjentów z białkomoczem w przedziale wartości nerczycowych.

Materiał i metody: W przekrojowym badaniu jednoośrodkowym uczestniczyło 100 pacjentów z bezobjawowym zakażeniem wirusem HIV w wieku 18–50 lat. U wszystkich tych osób przeprowadzono badania dotyczące czynności nerek oraz liczby komórek CD4. Białkomocz określono jako dodatni (1+) wynik testu paskowego próbki moczu. Stężenie mikroalbuminy w moczu oznaczano metodą immunoturbidymetrii lub nefelometrii. Wielkość i echogeniczność nerek badano za pomocą ultrasonografii 2D. U pacjentów z białkomoczem w przedziale wartości nerczycowych przeprowadzono biopsję nerek.

Wyniki: Całkowita częstość występowania białkomoczu wśród uczestników badania wyniosła 21%. Odnotowano istotny związek białkomoczu ze starszym wiekiem, mniejszą liczbą komórek CD4, większym stężeniem kreatyniny w surowicy oraz niższym poziomem hemoglobiny. Nie stwierdzono istotnych różnic między pacjentami z białkomoczem i bez białkomoczu w zależności od płci i jednocześnie prowadzonego leczenia przeciwwirusowego. Białkomocz wiązał się również z powiększeniem nerek i wzrostem ich echogeniczności. U pacjentów z zespołem nerczycowym najczęściej stwierdzano obraz histologiczny typu FSGS. Odnotowano postępujące zmniejszenie współczynnika przesączania kłębuszkowego w miarę progresji choroby – dotyczyło to czasu jego trwania i liczby komórek CD4.

Wnioski: Zaburzenia czynności nerek w przebiegu zakażenia wirusem HIV są uwarunkowane wieloma czynnikami immunologicznymi oraz zależnymi od pacjenta. Przy identyfikacji pacjentów z grupy zwiększonego ryzyka mogą być pomocne dokładne badania przesiewowe. Skutecznymi narzędziami przesiewowymi okazują się proste badania, np. ultrasonografia 2D oraz test paskowy moczu.

Introduction: Renal disease has now become a well-recognised complication of HIV infection. If not recognized early it frequently progresses to end stage renal disease, thus becoming a major cause of morbidity and mortality.

Aim of the research: The purpose of this study was to know the prevalence of renal dysfunction in asymptomatic HIV patients in terms of proteinuria and various risk factors associated with it and to study the histopathological lesions associated in patients with nephrotic range proteinuria.

Material and methods: We conducted a cross-sectional, single-centre study on 100 asymptomatic HIV patients aged between 18 and 50 years. Baseline investigations including kidney function tests and CD4 count were done on in all patients. Proteinuria was defined as 1+ on urine dipstick in spot urine sample. Urine microalbumin was measured by immunoturbidimetry or nephelometry. 2-D ultrasonography was done to determine kidney size and echogenicity. Renal biopsy was done in patients with nephrotic range proteinuria.

Results: The total prevalence of proteinuria among the study subjects was 21%. It was significantly associated with older age, lower CD4 counts, higher serum creatinine, and lower haemoglobin levels. There were no significant differences between patients with and without proteinuria with regard to sex and concurrent antiretroviral therapy. Proteinuria was also associated with increased kidney size and echogenicity. In the patients with nephrotic syndrome focal segmental glomerulosclerosis was the most common histological pattern. A progressive decline in glomerular filtration rate was observed as the disease progressed in terms of duration of disease and decrease in CD4 count.

Conclusions: Renal dysfunction in HIV is dependent on a variety of host and immunological factors. Careful screening can help identify the subjects who are at higher risk. Various simple investigations such as 2D ultrasonography and urine dipsticks can serve as an effective screening tool.