Poczucie koherencji jako predyktor zachowań zdrowotnych w grupie osób palących

Wstęp. Palenie tytoniu jest poważnym problemem zdrowotnym, przyczyną wielu chorób. Poczucie koherencji jest zasobem, który może być ważnym predyktorem zachowań zdrowotnych.

Cel. Celem pracy było ustalenie związku między poczuciem koherencji osób palących a podejmowanymi przez nie zachowaniami zdrowotnymi.

Materiał i metody. Badaniem objęto 221 osób palących. W badaniu wykorzystano Kwestionariusz IZZ do oszacowania zachowań zdrowotnych, SOC-29 Antonovsky`ego do oceny poczucia koherencji, test Fagerströma do ustalenia typu uzależnienia, motywację do porzucenia nałogu palenia badano testem Schneider.

Wyniki. Wartość średnia globalnego poczucia koherencji w badanej grupie wynosiła 132,51 przy SD = 26,16. Stwierdzono lekkie obniżenie tendencji do zachowań zdrowotnych. Badane kobiety nie różnią się w zakresie zachowań zdrowotnych ze względu na typ uzależnienia, mierzony testem Fagerströma. Natomiast palący mężczyźni różnią się między sobą w zakresie jednego typu zachowań zdrowotnych — prawidłowe nawyki żywieniowe. Osoby z wyższym wskaźnikiem zachowań zdrowotnych w grupie palaczy mają wyższe poczucie koherencji niż osoby z niższym wskaźnikiem zachowań zdrowotnych.

Wnioski. Poczucie koherencji pełni bardzo istotną rolę w podejmowaniu zachowań zdrowotnych, ale tylko w grupie palących mężczyzn, w grupie kobiet rola tego predyktora jest znacznie mniejsza.

Problemy Pielęgniarstwa 2014; 22 (2): 123–129

Introduction. Smoking cigarettes is a serious health problem and can cause many social diseases. Sense of coherence is a resource which can be an important predictor of health behaviors.

Aim. The main objective of this research was to assess the relationship between sense of coherence of smokers and health behaviors taken by them.

Material and methods. The group consisted of 221 smokers. IHB questionnaire to assess health behaviors, SOC-29 by Antonovsky to assess sense of coherence, Fagerström test to determine the type of addiction and Schneider test to assess motivation to quit smoking were used to study.

Results. The average value of a global sense of coherence in the group was 132.51 with SD = 26.16. It was a slight decrease in the tendency to health behaviors. The women do not differ in health behavior due to the type of dependence which was measured by the Fagerström test. The smoking men differ in terms of one type of health behavior — proper eating habits. People with higher rates of health behaviors in a group of smokers have a higher sense of coherence than people with a lower rate of health behaviors.

Conclusions. Sense of coherence plays very important role in taking health behavior, but only in the group of smoking man. In the group of smoking women the role of this predictor is much smaller.

Nursing Topics 2014; 22 (2): 123–129