Specjalizacje, Kategorie, Działy

Próby wątrobowe a manifestacja wątrobowa niedoboru alfa1-antytrypsyny

Udostępnij:
Alfa1-antytrypsyna (A-AT) należy do najważniejszych endogennych inhibitorów proteaz serynowych. Białko to jest produkowane przez wątrobę, jego główną funkcją jest inaktywacja elastazy neutrofilów. Najczęstszą przyczyną niedoboru A-AT jest punktowa mutacja, prowadząca do produkcji nieprawidłowej cząsteczki A-AT, która nie może być wydzielana z wątroby w sposób efektywny.
Niedobór A-AT może się manifestować w bardzo różny sposób. Charakterystyczne jest dość duże fenotypowe zróżnicowanie postaci tego defektu. U dorosłych zazwyczaj pojawia się rozedma płuc. Natomiast uszkodzenie wątroby jest w dużej mierze efektem gromadzenia się nieprawidłowych cząsteczek A-AT w hepatocytach. U dzieci uszkodzenie wątroby zazwyczaj manifestuje się żółtaczką, ale może także na wczesnym etapie dojść do rozwoju marskości tego narządu. U dorosłych zajęcie procesem chorobowym wątroby jest zazwyczaj klinicznie nieme, aż do etapu dokonanej marskości wątroby lub raka wątrobowokomórkowego.
Jak dotąd nie zdefiniowano czynników ryzyka zajęcia wątroby procesem chorobowym u osób z niedoborem A-AT. Niektóre prace wskazują, że częściej uszkodzenie wątroby dotyczy osób w starszym wieku i mężczyzn. W obliczu braku jednoznacznych danych na temat wspomnianych czynników ryzyka, część standardów zaleca monitorowanie prób wątrobowych, głównie aminotransferazy alaninowej (AlAT), w ramach badania przesiewowego wykrywającego uszkodzenie wątroby u osób z niedoborem A-AT. W ostatnim wydaniu Clinical Gastroenterology and Hepatology ukazała się praca poświęcona temu zagadnieniu.
Autorzy dokonali analizy danych zawartych w Alpha-1 Foundation DNA and Tissue Bank i ujęli w ocenie 647 chorych ze zdiagnozowanym niedoborem A-AT z obecnością i bez obecności choroby wątroby. Osoby bez defektu A-AT stanowiły grupę kontrolną (n=152). Porównano wyniki oznaczenia stężenia AlAT pomiędzy grupami.
U 7,9 % chorych niedoborem A-AT stwierdzono chorobę wątroby. U 7,8% chorych z niedoborem A-AT stwierdzono podwyższone stężenie AlAT, częstość ta nie różniła się istotnie od grupy kontrolnej. Niemniej jednak średnie stężenia AlAT we wszystkich grupach mieściły się w zakresie wartości referencyjnych. Czułość w identyfikowaniu osób z chorobą wątroby wśród pacjentów z niedoborem A-AT wynosiła zaledwie 11,9%. Autorzy wykazali natomiast, że wśród osób z niedoborem A-AT obserwowano wyższe stężenie gamma-glutamylotranspeptydazy w porównaniu z grupą kontrolną (43 vs 30 IU/ml; p<0.003).
Tak więc autorzy nie potwierdzili przydatności oznaczania stężenia AlAT w identyfikowaniu wśród osób z niedoborem A-AT pacjentów z uszkodzeniem wątroby. Wykazali natomiast, że choroba wątroby dotyczyła w badanej grupie częściej dorosłych mężczyzn oraz osób ze stwierdzanym w przeszłości (w dzieciństwie) uszkodzeniem wątroby.
 
Patronat naukowy portalu:
Prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska, Kierownik Kliniki Gastroenterologii CSK MSWiA
Redaktor prowadzący:
Prof. dr hab. n. med. Piotr Eder, Katedra i Klinika Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
 
© 2024 Termedia Sp. z o.o. All rights reserved.
Developed by Bentus.