Coraz więcej młodych choruje na raka jelita grubego

Obserwowany na całym świecie gwałtowny wzrost liczby zachorowań na raka jelita grubego u osób przed 50. rokiem życia (EOCRC) to jeden z najbardziej niepokojących trendów we współczesnej onkologii. Zjawisko to zbiega się w czasie z równie dynamicznym wzrostem spożycia żywności wysoko przetworzonej (UPF). Czy to tylko koincydencja, czy może te dwa trendy są ze sobą przyczynowo powiązane? 

Najnowsze, wieloletnie badanie kohortowe z USA jako pierwsze tak szczegółowo analizuje wpływ diety UPF na ryzyko rozwoju zmian przedrakowych w jelicie grubym.

Analiza objęła dane od ponad 29 tysięcy amerykańskich pielęgniarek, które były obserwowane przez 24 lata w ramach badania Nurses’ Health Study II. Wszystkie uczestniczki miały wykonaną co najmniej jedną kolonoskopię przed 50. rokiem życia oraz nie były obciążone onkologicznie. Spożycie żywności wysoko przetworzonej oceniano za pomocą szczegółowych kwestionariuszy żywieniowych zbieranych co 4 lata. Następnie porównano ryzyko wykrycia stanów przedrakowych – czyli gruczolaków i zmian ząbkowanych – w zależności od ilości spożywanej żywności UPF.

W trakcie obserwacji u uczestniczek udokumentowano ponad 1100 przypadków gruczolaków i około 1600 zmian ząbkowanych. Analiza statystyczna wykazała silny i niepokojący związek między dietą a ryzykiem rozwoju wczesnych zmian nowotworowych. Kobiety, które spożywały najwięcej żywności wysoko przetworzonej (górne 20 proc. badanych), miały o 45 proc. wyższe ryzyko rozwoju gruczolaków (stanowiących bezpośrednie prekursory większości raków) w porównaniu z kobietami spożywającymi jej najmniej. Co ważne, związek ten pozostał istotny statystycznie nawet po uwzględnieniu innych czynników ryzyka, takich jak otyłość (BMI), cukrzyca typu 2 czy ogólna niska jakość diety (np. niedobór błonnika). Co ciekawe, nie zaobserwowano podobnego związku dla rozwoju zmian ząbkowanych.

Badanie to dostarcza pierwszych, mocnych dowodów na to, że wysokie spożycie żywności wysoko przetworzonej jest niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju gruczolaków u osób młodych. Odkrycie to rzuca zupełnie nowe światło na przyczyny rosnącej fali zachorowań na raka jelita grubego w tej grupie wiekowej. Dla klinicystów jest to potężny argument, by jeszcze mocniej podkreślać rolę diety w prewencji nowotworów: ograniczenie spożycia UPF wydaje się jedną z kluczowych, modyfikowalnych strategii, które mogą pomóc zahamować ten niekorzystny trend epidemiologiczny.