Czy stosowanie probiotyków u chorych na twardzinę układową wpływa na objawy związane z zajęciem przewodu pokarmowego?

Złożona patogeneza twardziny układowej (TU) zakłada, że jednym z elementów leżących u podłoża choroby, są zmiany w miokrobiomie jelitowym. Dotychczasowe badania wskazują na zmiany w składzie flory bakteryjnej jelit u chorych na TU oraz ich wpływ na nasilenie objawów ze strony przewodu pokarmowego.

Obserwacje te zrodziły hipotezę, że stosowanie probiotyków może korzystnie wpływać nie tylko na skład flory jelitowej, ale również na procesy immunologiczne i objawy choroby. W badaniu przytaczanym przez czasopismo Rheumatology oceniano wpływ stosowania probiotyków na objawy kliniczne ze strony przewodu pokarmowego w TU. Ocenie poddano również potencjalny wpływ podawanych bakterii na procesy immunologiczne. 73 chorych z TU zrandomizowano do dwóch ramion badania – w jednym (n=37) podawano probiotyk (mieszanina Lactobacillus paracasei, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus acidophillus i Bifidobacterium lactis, 109 CFU), w drugim placebo (n=38) przez okres 8 tygodni. Odpowiedź na leczenie oceniano za pomocą wypełnianego przez pacjenta kwestionariusza UCLA GIT 2.0 (University of California Los Angeles Scleroderma Clinical Trials Consortium Gastrointestinal Tract 2.0). W badaniu nie wykazano, aby stosowanie probiotyków wpływało na objawy ze strony przewodu pokarmowego. Co prawda w ocenie po 8 tygodniach, w obu analizowanych ramionach badania (probiotyk vs placebo) wykazano istotną statystycznie poprawę w zakresie kwestionariusza UCLA GIT 2.0 w stosunku do wartości wyjściowych, jednak nie różniły się one znacząco pomiędzy badanymi grupami. Podobnie obserwowano istotną poprawę w zakresie wskaźnika HAQ-DI w obu grupach, jednak badane grupy nie różniły się istotnie statystycznie.

W analizie profilu immunologicznego obu badanych grup wykazano znaczące statystycznie zmniejszenie odsetka krążących komórek Th17 w ramieniu stosującym probiotyk. Obserwacja ta jest zgodna z wcześniejszymi danymi, wskazującymi na immunomodulujący/przeciwzapalny mechanizm działania probiotyków, związany z hamowaniem m.in. IL-17, IL-1beta, IL-6, TNF alfa.

Wyniki badania nadal pozostawiają otwartą kwestię, jak jest rola stosowania probiotyków u chorych na twardzinę układową. Pomimo braku istotnego ich wpływu na objawy kliniczne choroby, wpływ na układ immunologiczny wymaga dalszych badań.