Markery aktywności choroby w AOSD
Autor: Aleksandra Lang
Data: 21.02.2020
Źródło: Źródło: Yamada H, Kaneko Y, Tamai H, Takeuchi T. Biomarkers for disease flare in patients with adult-onset Still's disease undergoing treatment with tocilizumab. Rheumatology (Oxford). 2020 Feb 1;59(2):440-442. /Marta Madej
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Choroba Stilla o początku w wieku dorosłym (Adult-onset Still’s disease, AOSD) jest rzadkim schorzeniem układowym. Ze względu na obraz kliniczny wymaga szerokiej diagnostyki różnicowej, obejmującej przede wszystkim choroby infekcyjne oraz rozrostowe układu krwiotwórczego i limfatycznego.
Z tego powodu określana jest często mianem „choroby z wykluczenia”. Jednym z leków biologicznych, obok m.in. inhibitorów TNF alfa i antagonistów interleukiny 1, stosowanych w leczeniu AOSD jest tocilizumab. W trakcie terapii tym ostatnim problematyczna może być ocena aktywności choroby/wystąpienia zaostrzenia, gdyż tocilizumab hamuje syntezę białka C-reaktywnego (CRP). Przeprowadzona przez badaczy japońskich (Yamada H i wsp.) retrospektywna analiza przypadków AOSD leczonych tocilizumabem wykazała, że biomarkerem zaostrzenia choroby może być zwiększone stężenie w surowicy dehydrogenazy mleczanowej (LDH).
Przeanalizowano dwie grupy chorych na AOSD, spełniających kryteria wg Yamaguchi – pierwszą, która nie otrzymywała tocilizumabu (n=24) oraz drugą leczoną tym lekiem (n=6). Nawrót choroby definiowano jako wystąpienie zaostrzenia wymagającego zwiększenia dawki GKS o co najmniej 50% lub włączenia GKS i/lub leku immunosupresyjnego. W chwili wystąpienia zaostrzenia w grupie bez tocilizumabu obserwowano istotnie większe wartości OB, CRP oraz ferrytyny, niż w grupie otrzymującej lek (tocilizumab(+)). Wartości leukocytozy oraz stężenia LDH były w obu analizowanych grupach podobne. Autorzy badania sugerują, że pomocna w diagnostyce zaostrzenia choroby może być łączna ocena – stężeń CRP, ferrytyny, LDH oraz liczby leukocytów. Według zdefiniowanych przez autorów badania kryteriów zaostrzenia (uwzględniających CRP, WBC, ferrytynę, LDH) – w momencie zaostrzenia chorzy z grupy tocilizumb(-) spełniali – 3 kryteria, a z grupy tocilizumab(+) – 2 kryteria. W grupie chorych tocilizumab(+) stężenia LDH, wysokie w momencie nawrotu AOSD, uległy istotnemu zmniejszeniu po intensyfikacji terapii. Podobnych zmian nie obserwowano (lub nie były one znaczące) w przypadku stężeń ferrytyny, czy CRP.
Na podstawie własnych obserwacji oraz doniesień z literatury, autorzy podkreślają, że zwiększone stężenie LDH jest odbiciem uogólnionego (systemowego) procesu zapalnego. U pacjentów z AOSD leczonych tocilizumabem, nawet niewielkie zwiększenie CRP, po wykluczeniu innych przyczyn, może wskazywać na zaostrzenie choroby podstawowej.
Przeanalizowano dwie grupy chorych na AOSD, spełniających kryteria wg Yamaguchi – pierwszą, która nie otrzymywała tocilizumabu (n=24) oraz drugą leczoną tym lekiem (n=6). Nawrót choroby definiowano jako wystąpienie zaostrzenia wymagającego zwiększenia dawki GKS o co najmniej 50% lub włączenia GKS i/lub leku immunosupresyjnego. W chwili wystąpienia zaostrzenia w grupie bez tocilizumabu obserwowano istotnie większe wartości OB, CRP oraz ferrytyny, niż w grupie otrzymującej lek (tocilizumab(+)). Wartości leukocytozy oraz stężenia LDH były w obu analizowanych grupach podobne. Autorzy badania sugerują, że pomocna w diagnostyce zaostrzenia choroby może być łączna ocena – stężeń CRP, ferrytyny, LDH oraz liczby leukocytów. Według zdefiniowanych przez autorów badania kryteriów zaostrzenia (uwzględniających CRP, WBC, ferrytynę, LDH) – w momencie zaostrzenia chorzy z grupy tocilizumb(-) spełniali – 3 kryteria, a z grupy tocilizumab(+) – 2 kryteria. W grupie chorych tocilizumab(+) stężenia LDH, wysokie w momencie nawrotu AOSD, uległy istotnemu zmniejszeniu po intensyfikacji terapii. Podobnych zmian nie obserwowano (lub nie były one znaczące) w przypadku stężeń ferrytyny, czy CRP.
Na podstawie własnych obserwacji oraz doniesień z literatury, autorzy podkreślają, że zwiększone stężenie LDH jest odbiciem uogólnionego (systemowego) procesu zapalnego. U pacjentów z AOSD leczonych tocilizumabem, nawet niewielkie zwiększenie CRP, po wykluczeniu innych przyczyn, może wskazywać na zaostrzenie choroby podstawowej.
