Praktyka stosowania MTX w RZS - rzeczywistość amerykańska

Wyniki analizy danych rejestrowych wskazują, że lek uznany za wiodący w terapii RZS, jest niewłaściwie stosowany - w zbyt małych dawkach, przez okres czasu niepozwalający na właściwą ocenę skuteczności leczenia oraz z niewielkim wykorzystaniem podskórnej drogi podania (umożliwiającej pominięcie niektórych ograniczeń związanych ze stosowaniem postaci p.o. - tolerancja, biodostępność).

Zgodnie z wytycznymi europejskimi i amerykańskimi metotrexat (MTX) jest lekiem pierwszej linii w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Wiele lat doświadczeń na płaszczyźnie codziennej praktyki oraz badań klinicznych dowiodło skuteczności i bezpieczeństwa tego leku. Badania analizujące praktyczny aspekt ordynowania leków stanowią odzwierciedlenie rzeczywistych trendów w stosowaniu leków, przestrzeganiu wytycznych oraz umożliwiają racjonalizację na polu farmakoterapii. Podążając za hipotezą, iż MTX nie jest stosowany optymalnie przed włączeniem leczenia biologicznego, amerykańscy badacze postanowili przeanalizować praktyki związane z ordynowaniem MTX w okresie 2009 - 2014.

Badanie polegało na analizie danych pochodzących z rejestru Symphony Health Solutions Integrated Dataverse, obejmującego dane medyczne o 274 mln pacjentów. Spośród nich wyłoniono pacjentów z rozpoznaniem RZS (lata 2009 i 2012), u których nie stosowano wcześniej MTX. Celem było porównanie trendów związanych z leczeniem, w szczególności ze stosowaniem MTX, na przestrzeni lat. Spośród ponad 35 tys. chorych, którym włączono MTX, 44% kontynuowało przyjmowanie MTX w wyjściowej dawce przez analizowany okres czasu (5 lat). W grupie, która miała zmodyfikowane leczenie (pozostałe 56%), 87% badanych miało dodany lek biologiczny lub MTX został zamieniony na lek biologiczny. Co ważne, tylko 37% z nich w momencie włączenia leku biologicznego stosowało MTX w dawce >15mg/tydz. U blisko 40%, przed zmianą na lek biologiczny, MTX w monoterapii stosowany był przez 3 miesiące, nie osiągając pełnej efektywności. Tylko u 13%, która miała wyjściowo zmodyfikowane leczenie, zmieniono drogę podania MTX z doustnej na podskórną - ponad 70% z nich kontynuowało dalej tę formę leczenia. Porównując dane z lat 2009 i 2012 zaobserwowano niewielką zmianę w dawkowaniu MTX ze średniej dawki wynoszącej 15,3mg/tydz. (2009) do 15,9mg/tydz. (2012). Również nieznaczny (jednak istotny statystycznie) był wzrost liczby chorych, którym zalecono MTX s.c. po niepowodzeniu stosowania formy p.o. (z 13% (2009) do 16% (2012)).