123RF
Rytuksymab w leczeniu zespołu antyfosfolipidowego
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 24.05.2021
Źródło: You Y, Shi C, Zhou Z, Wang F, Sun Y, Teng J, Liu H, Cheng X, Su Y, Shi H, Yang C, Ye J. Rituximab in thrombotic primary antiphospholipid syndrome: a pilot study from a single centre in China. Ann Rheum Dis. 2021 Jan 15:annrheumdis-2020-219303. doi: 10.1136/annrheumdis-2020-219303
Zespół antyfosfolipidowy (APS- antiphospholipid syndrome) charakteryzuje zajęcie narządowe związane z tworzeniem się zakrzepów żylnych (najczęściej) i tętniczych (rzadziej), choroba może objawiać się także nawracającymi poronieniami.
W surowicy krwi stwierdza się chroniczną obecność przeciwciał antyfosfolipidowych. Wyróżnia się APS pierwotny – jako chorobę izolowaną albo APS wtórny, który towarzyszy innej chorobie autoimmunologicznej.
W leczeniu APS są stosowane w pierwszej linii: kwas acetylosalicylowy (ASA) w małej dawce, heparyna drobnocząsteczkowa oraz antagoniści witaminy K. W niektórych sytuacjach klinicznych taka terapia może okazać się nieskuteczna. Inne leki znajdujące zastosowanie w leczeniu APS to hydroksychlorochina, statyny, rytuksymab, ekulizumab oraz immunoglobuliny dożylne.
Naukowcy z ośrodka w Shanghaju, po zapoznaniu się opublikowanymi doniesieniami, zdecydowali się przeprowadzić pilotażowe badanie jednoośrodkowe leczenia RTX incydentów zakrzepowych związanych z APS. U 6 pacjentów w wieku 24, 42, 41, 36, 30 i raz jeszcze 36 lat z rozpoznaniem pierwotnego APS podano 2 x RTX 500 mg w odstępie dwóch tygodni (zadecydowano o zastosowaniu mniejszej dawki niż zalecana jako standard w RZS w celu uniknięcia ewentualnych powikłań infekcyjnych). Leczeni pacjenci prezentowali następujące objawy chorobowe: zakrzepica żył krezkowych, udar mózgowy (u trzech pacjentów, w tym w jednym przypadku jednocześnie z zakrzepicą żył głębokich), zatorowość płucna, zakrzepica żył głębokich.
Pacjentów obserwowano od 18 do 27 miesięcy, nie stwierdzając u żadnego chorego objawów zakrzepicy. Po podaniu RTX odnotowano zmniejszony poziom immunoglobulin, szybką redukcję komórek CD20 i CD19. W kontrolnych oznaczeniach wykazano tendencję do obniżania się stężeń przeciwciał antykardiolipinowych oraz przeciwko beta-2-glikoproteinie. Poziom antykoagulantu toczniowego nie uległ istotnym zmianom po zastosowaniu RTX.
RTX jest przeciwciałem monoklonalnym skierowanym na antygen CD20, który obecny jest na limfocytach B. Limfocyty B odgrywają istotną rolę w patogenezie APS. Podanie RTX hamuje wytwarzanie przeciwciał oraz cytokin prozapalnych, które odpowiedzialne są za aktywację procesu krzepnięcia oraz układu dopełniacza.
Rytuksymab wykazał skuteczność w leczeniu i utrzymaniu remisji u chorych z pierwotnym APS w przeprowadzonym eksperymencie. Oczekuje się na wyniki randomizowanych wieloośrodkowych badań klinicznych, które potwierdzą tą obserwację.
Autorka: dr n. med. Ewa Morgiel
W leczeniu APS są stosowane w pierwszej linii: kwas acetylosalicylowy (ASA) w małej dawce, heparyna drobnocząsteczkowa oraz antagoniści witaminy K. W niektórych sytuacjach klinicznych taka terapia może okazać się nieskuteczna. Inne leki znajdujące zastosowanie w leczeniu APS to hydroksychlorochina, statyny, rytuksymab, ekulizumab oraz immunoglobuliny dożylne.
Naukowcy z ośrodka w Shanghaju, po zapoznaniu się opublikowanymi doniesieniami, zdecydowali się przeprowadzić pilotażowe badanie jednoośrodkowe leczenia RTX incydentów zakrzepowych związanych z APS. U 6 pacjentów w wieku 24, 42, 41, 36, 30 i raz jeszcze 36 lat z rozpoznaniem pierwotnego APS podano 2 x RTX 500 mg w odstępie dwóch tygodni (zadecydowano o zastosowaniu mniejszej dawki niż zalecana jako standard w RZS w celu uniknięcia ewentualnych powikłań infekcyjnych). Leczeni pacjenci prezentowali następujące objawy chorobowe: zakrzepica żył krezkowych, udar mózgowy (u trzech pacjentów, w tym w jednym przypadku jednocześnie z zakrzepicą żył głębokich), zatorowość płucna, zakrzepica żył głębokich.
Pacjentów obserwowano od 18 do 27 miesięcy, nie stwierdzając u żadnego chorego objawów zakrzepicy. Po podaniu RTX odnotowano zmniejszony poziom immunoglobulin, szybką redukcję komórek CD20 i CD19. W kontrolnych oznaczeniach wykazano tendencję do obniżania się stężeń przeciwciał antykardiolipinowych oraz przeciwko beta-2-glikoproteinie. Poziom antykoagulantu toczniowego nie uległ istotnym zmianom po zastosowaniu RTX.
RTX jest przeciwciałem monoklonalnym skierowanym na antygen CD20, który obecny jest na limfocytach B. Limfocyty B odgrywają istotną rolę w patogenezie APS. Podanie RTX hamuje wytwarzanie przeciwciał oraz cytokin prozapalnych, które odpowiedzialne są za aktywację procesu krzepnięcia oraz układu dopełniacza.
Rytuksymab wykazał skuteczność w leczeniu i utrzymaniu remisji u chorych z pierwotnym APS w przeprowadzonym eksperymencie. Oczekuje się na wyniki randomizowanych wieloośrodkowych badań klinicznych, które potwierdzą tą obserwację.
Autorka: dr n. med. Ewa Morgiel
