123RF
Ryzyko demencji u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów
Autor: Iwona Konarska
Data: 04.02.2023
Źródło: : Kodishala C, Hulshizer CA, Kronzer VL, Davis JM 3rd, Ramanan VK, Vassilaki M, Mielke MM, Crowson CS, Myasoedova E. Risk Factors for Dementia in Patients With Incident Rheumatoid Arthritis: A Population-Based Cohort Study. J Rheumatol. 2023 Jan;50(1):48-55. doi: 10.3899/jrheum.220200. Epub 2022 Jul 15. PMID: 35840149; PMCID: PMC9812854
Naukowcy definiują kolejne czynniki, które mogą mieć wpływ na pojawienie się demencji.
Retrospektywne badanie amerykańskich naukowców z Mayo Clinic wykazało, że wśród czynników ryzyka znajdują się także zaburzenia lękowe i depresja.
Retrospektywne badanie amerykańskich naukowców z Mayo Clinic wykazało, że wśród czynników ryzyka znajdują się także zaburzenia lękowe i depresja.
Badania nad demencją wykazały, że znaczący wpływ na wystąpienie choroby ma wiele, potencjalnie modyfikowalnych, czynników ryzyka między innymi poziom wykształcenia, nadciśnienie tętnicze, czy palenie tytoniu.
Jednym z badanych elementów mogących mieć znaczenie dla rozwoju choroby jest długotrwały proces zapalny. Retrospektywne badanie amerykańskich naukowców z Mayo Clinic wykazało, że starszy wiek w chwili wystąpienia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), obecność guzków reumatoidalnych, nadciśnienia tętniczego, aktywne zapalenie dotyczące dużych stawów oraz współistnienie chorób sercowo-naczyniowych w szczególności udaru niedokrwiennego mózgu i niewydolności serca, związane są ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia demencji u chorych na RZS.
Wśród czynników ryzyka znalazły się także zaburzenia lękowe i depresja. Plasuje to chorych na RZS w gronie populacji szczególnie narażonej na wystąpienie demencji. Nie wykazano związku z wystąpieniem demencji np. statusu serologicznego (obecność lub brak czynnika reumatoidalnego lub przeciwciał anty-CCP), czy ciężkich narządowych manifestacji RZS. Szczególnie brak związku pomiędzy obecnością przeciwciał anty-CCP, a demencją wydaje się być ciekawy, ponieważ oba schorzenia związane są ze wzmożoną cytrulinizacją, co wymaga dalszych, pogłębionych badań.
Analizą objęto populację blisko dziewięciuset chorych na RZS. Demencję (w okresie późniejszym w stosunku do rozpoznania RZS) stwierdzono u 11,6 proc. badanych (średni wiek wystąpienia to 82,3 lata). Ryzyko wystąpienia demencji zwiększało się o 2-3 proc. co kolejne pięć lat. Średni okres obserwacji wynosił 8,5 roku.
Wyniki badania wskazują, że w populacji chorych na RZS czynnikami ryzyka demencji są, poza tymi uznanymi dla populacji ogólnej jak np. nadciśnienie tętnicze, także te związane z przewlekłym procesem zapalnym jak guzki reumatoidalne, czy aktywne zapalenie dużych stawów. Możliwa interpretacja zjawiska zakłada wpływ mediatorów stanu zapalnego na przepuszczalność bariery krew-mózg i oddziaływanie na centralny układ nerwowy.
Ważny podkreślenia jest również związek ryzyka wystąpienia demencji z współistnieniem chorób sercowo-naczyniowych. Przewlekły proces zapalny związany jest ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym, co z kolei może prowadzić do progresji zaburzeń poznawczych.
Opracowanie dr n. med. Marta Madej
Jednym z badanych elementów mogących mieć znaczenie dla rozwoju choroby jest długotrwały proces zapalny. Retrospektywne badanie amerykańskich naukowców z Mayo Clinic wykazało, że starszy wiek w chwili wystąpienia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), obecność guzków reumatoidalnych, nadciśnienia tętniczego, aktywne zapalenie dotyczące dużych stawów oraz współistnienie chorób sercowo-naczyniowych w szczególności udaru niedokrwiennego mózgu i niewydolności serca, związane są ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia demencji u chorych na RZS.
Wśród czynników ryzyka znalazły się także zaburzenia lękowe i depresja. Plasuje to chorych na RZS w gronie populacji szczególnie narażonej na wystąpienie demencji. Nie wykazano związku z wystąpieniem demencji np. statusu serologicznego (obecność lub brak czynnika reumatoidalnego lub przeciwciał anty-CCP), czy ciężkich narządowych manifestacji RZS. Szczególnie brak związku pomiędzy obecnością przeciwciał anty-CCP, a demencją wydaje się być ciekawy, ponieważ oba schorzenia związane są ze wzmożoną cytrulinizacją, co wymaga dalszych, pogłębionych badań.
Analizą objęto populację blisko dziewięciuset chorych na RZS. Demencję (w okresie późniejszym w stosunku do rozpoznania RZS) stwierdzono u 11,6 proc. badanych (średni wiek wystąpienia to 82,3 lata). Ryzyko wystąpienia demencji zwiększało się o 2-3 proc. co kolejne pięć lat. Średni okres obserwacji wynosił 8,5 roku.
Wyniki badania wskazują, że w populacji chorych na RZS czynnikami ryzyka demencji są, poza tymi uznanymi dla populacji ogólnej jak np. nadciśnienie tętnicze, także te związane z przewlekłym procesem zapalnym jak guzki reumatoidalne, czy aktywne zapalenie dużych stawów. Możliwa interpretacja zjawiska zakłada wpływ mediatorów stanu zapalnego na przepuszczalność bariery krew-mózg i oddziaływanie na centralny układ nerwowy.
Ważny podkreślenia jest również związek ryzyka wystąpienia demencji z współistnieniem chorób sercowo-naczyniowych. Przewlekły proces zapalny związany jest ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym, co z kolei może prowadzić do progresji zaburzeń poznawczych.
Opracowanie dr n. med. Marta Madej
