Skuteczność działań mających na celu poprawę przestrzegania zaleceń terapeutycznych przez pacjentów z chorobami reumatycznymi.

Przestrzegania ustalonego planu terapeutycznego u pacjentów z chorobami reumatycznymi jest niezbędnym elementem uzyskania dobrej odpowiedzi klinicznej. Konsekwencją złej kontroli objawów chorobowych przewlekłych schorzeń reumatycznych jest postępująca niepełnosprawność, a także wystąpienie szeregu powikłań, które mogą mieć skutek śmiertelny.

Tymczasem dostępne dane wskazują na bardzo niski odsetek przestrzegania zaleceń terapeutycznych, które ocenia się w dnie moczanowej na 10%, w reumatoidalnym zapaleniu stawów- 30% w toczniu układowym- ok.49%. Choć problem wydaje się oczywisty dostępnych jest niewiele potwierdzonych naukowo danych na temat ewentualnych możliwości interwencji mających na celu poprawę przestrzegania zaleceń terapeutycznych.
Grupa badaczy z Kanady dokonała przeglądu piśmiennictwa w poszukiwaniu artykułów dotyczących tego zagadnienia. Odnaleziono tylko 23 publikacje dotyczące działań mających na celu bezpośrednio lub pośrednio wpłynąć na poprawę przestrzegania zaleceń leczenia chorób reumatycznych. Zastosowane działania podzielono według określonych kategorii tj: rodzaj interwencji (działania edukacyjne, behawioralne i emocjonalne), sposób realizacji (działania ogólne lub indywidualne), kompleksowość działania (jedno- lub wieloaspektowe), osoba prowadząca działanie (np. pielęgniarka, reumatolog, farmaceuta itp.) Na podstawie analizy zastosowanych interwencji stwierdzono, iż najbardziej skuteczne okazały się te, które były bezpośrednio ukierunkowane na poprawę przestrzegania zaleceń, które zawierały elementy edukacyjne (np. odnośnie metod terapeutycznych, sposobu zażywania leków, potencjalnych zagrożeń i korzyści), realizacja działania była dostosowana indywidualnie do potrzeb określonego pacjenta, a osobą prowadzącą działanie interwencyjne był profesjonalista opieki medycznej (pielęgniarka lub farmakolog lub reumatolog).
Autorzy publikacji zwracają uwagę na małą liczbę badań dotyczących interwencji, których celem byłaby poprawa przestrzegania zaleceń leczenia chorób reumatycznych. Jednocześnie wskazując na trudności związane z prowadzeniem takich eksperymentów tj. dobranie grupy docelowej z uwzględnieniem wielu czynników mogących mieć wpływ na skuteczność prowadzonych działań m. in. czas trwania choroby, warunki socjoekonomiczne. Niezwykle istotne jest wprowadzenie standaryzowanych narzędzi służących do oceny przestrzegania zaleceń. Konieczna jest także ocena wpływu interwencji na aktywność i postęp choroby, a także ewentualne powikłania łącznie z odniesieniem do czasu przeżycia.