123RF
Wpływ działań niepożądanych na częstość przerwania terapii i redukcji dawki leków modyfikujących
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 13.01.2022
Źródło: Nakafero G, Grainge MJ, Card T et al. What is the incidence of methotrexate or leflunomide discontinuation related to cytopenia, liver enzyme elevation or kidney function decline? Rheumatology 2021;60:5785–5794
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Leki modyfikujące przebieg choroby obok glikokortykoidów stanowią podstawę w terapii układowych chorób tkanki łącznej.
Wyniki badań przeprowadzone na populacji brytyjskiej wykazały, że konieczność modyfikacji leczenia metotreksatem (MTX) lub leflunomidem (LEF) z powodu nieprawidłowości stwierdzanych w badaniach laboratoryjnych w pierwszym roku terapii była stosunkowo częsta, natomiast mniejsza w kolejnych latach trwania leczenia. Ciężkie nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych (będące przyczyną konieczności modyfikacji leczenia) występowały rzadko, a ich częstość zmalała w miarę czasu trwania terapii.
Jak wynika z obserwacji, najczęstszą nieprawidłowością był wzrost wartości enzymów wątrobowych, rzadziej natomiast odchylenia w morfologii krwi obwodowej lub nieprawidłowe parametry funkcji nerek. Najczęstszą przyczyną zaprzestania terapii były nieprawidłowe wartości transaminaz. W przypadku LEF częściej niż MTX odnotowywano konieczność modyfikacji terapii w związku z nieprawidłowościami w badaniach laboratoryjnych.
Badaniem obserwacyjnym objęto ponad 18 tys. chorych leczonych MTX (15,7 tys. ) i LEF (2,7 tys.), których dane medyczne objęte zostały krajowym rejestrem Clinical Practice Research Datalink. W analizie wzięto pod uwagę częstość przerwania terapii (określoną jako przerwa w ordynacji leku trwająca powyżej 90 dni w połączeniu z obecnością odchyleń w badaniach krwi w okresie 60 dni od ostatniego zlecenia leku) oraz modyfikacji dawki leku, wynikających z nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych obejmujących: zwiększenie wartości enzymów wątrobowych, odchylenia w morfologii krwi obwodowej i pogorszenie funkcji nerek. Średnia dawka MTX i LEF w momencie rozpoczęcia obserwacji wynosiła odpowiednio 10 mg/tydzień i 10 mg/dobę.
Niemal 2 proc. chorych stosowało leczenie skojarzone (MTX+LEF) wyjściowo lub w okresie pierwszych 6 miesięcy obserwacji. Skumulowana roczna częstość dyskontynuacji terapii z powodu nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych w przypadku MTX wynosiła 1 na 24 przypadki w pierwszym roku (a w kolejnych latach 1 na 45), natomiast w przypadku LEF 1 na 9 przypadków w pierwszym roku, a w kolejnych latach 1 na 32. Jeśli chodzi o MTX, częstość przerwania terapii z powodu pogorszenia funkcji wątroby i nerek była największa w pierwszym roku leczenia. Przeciwnie – częstość przerwania terapii MTX z powodu cytopenii utrzymywała się na stabilnym poziomie w kolejnych latach stosowania leku.
Opracowanie: dr n. med. Marta Madej
Jak wynika z obserwacji, najczęstszą nieprawidłowością był wzrost wartości enzymów wątrobowych, rzadziej natomiast odchylenia w morfologii krwi obwodowej lub nieprawidłowe parametry funkcji nerek. Najczęstszą przyczyną zaprzestania terapii były nieprawidłowe wartości transaminaz. W przypadku LEF częściej niż MTX odnotowywano konieczność modyfikacji terapii w związku z nieprawidłowościami w badaniach laboratoryjnych.
Badaniem obserwacyjnym objęto ponad 18 tys. chorych leczonych MTX (15,7 tys. ) i LEF (2,7 tys.), których dane medyczne objęte zostały krajowym rejestrem Clinical Practice Research Datalink. W analizie wzięto pod uwagę częstość przerwania terapii (określoną jako przerwa w ordynacji leku trwająca powyżej 90 dni w połączeniu z obecnością odchyleń w badaniach krwi w okresie 60 dni od ostatniego zlecenia leku) oraz modyfikacji dawki leku, wynikających z nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych obejmujących: zwiększenie wartości enzymów wątrobowych, odchylenia w morfologii krwi obwodowej i pogorszenie funkcji nerek. Średnia dawka MTX i LEF w momencie rozpoczęcia obserwacji wynosiła odpowiednio 10 mg/tydzień i 10 mg/dobę.
Niemal 2 proc. chorych stosowało leczenie skojarzone (MTX+LEF) wyjściowo lub w okresie pierwszych 6 miesięcy obserwacji. Skumulowana roczna częstość dyskontynuacji terapii z powodu nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych w przypadku MTX wynosiła 1 na 24 przypadki w pierwszym roku (a w kolejnych latach 1 na 45), natomiast w przypadku LEF 1 na 9 przypadków w pierwszym roku, a w kolejnych latach 1 na 32. Jeśli chodzi o MTX, częstość przerwania terapii z powodu pogorszenia funkcji wątroby i nerek była największa w pierwszym roku leczenia. Przeciwnie – częstość przerwania terapii MTX z powodu cytopenii utrzymywała się na stabilnym poziomie w kolejnych latach stosowania leku.
Opracowanie: dr n. med. Marta Madej
