Ból w przebiegu metadonowej terapii substytucyjnej

Wprowadzenie
Doświadczanie bólu jest szeroko rozpowszechnione wśród pacjentów otrzymujących metadonową terapię substytucyjną, m.in. z powodu zjawiska hiperalgezji opioidowej. Ból wiąże się z obniżeniem jakości życia i prowadzi do gorszych wyników leczenia w postaci częstszego łamania abstynencji i powrotów do nadużywania alkoholu po zakończonej terapii. Celem pracy była ocena częstości występowania bólu wśród pacjentów leczonych metadonem w populacji polskiej oraz ocena związku między dolegliwościami bólowymi a stanem zdrowia psychicznego, somatycznego oraz funkcjonowaniem społecznym.

Materiał i metody
Badanie zostało przeprowadzone w grupie 237 osób leczonych substytucyjnie w programie metadonowym. Pacjenci ocenili odczuwanie bólu za pomocą Krótkiego Kwestionariusza Bólu oraz wypełnili standaryzowane skale i kwestionariusze, które umożliwiły analizę korelacji między bólem a szeregiem zmiennych klinicznych.

Wyniki
W prezentowanym badaniu aż 54% pacjentów zgłosiło dolegliwości bólowe, a 66,9% z nich nie przyjmowało żadnych leków, w tym leków analgetycznych. Osoby cierpiące z powodu bólu częściej podejmowały próby samobójcze, były uzależnione od alkoholu, doświadczyły poważanej przemocy fizycznej w dzieciństwie oraz gorzej oceniały swoją jakość życia w porównaniu z pacjentami bez dolegliwości bólowych.

Omówienie
Uzyskane wyniki są zgodne z doniesieniami autorów z innych krajów, szczególnie w zakresie zależności między stosowaniem przemocy wobec dzieci, złą jakością życia oraz niewystarczającą analgezją a rozwinięciem zespołów bólowych. Prezentowane badanie nie wykazało jednak związku odczuwania bólu z dawką metadonu.

Wnioski
Ból doświadczany przez pacjentów leczonych w programie metadonowym jest jednym z poważniejszych problemów, który nie powinien być lekceważony ze względu na pogorszenie jakości ich życia oraz zwiększenie ryzyka samobójstwa. Wskazuje to na zwiększoną potrzebę rutynowej oceny oraz leczenia bólu u tych pacjentów.



Introduction
Patients receiving methadone maintenance treatment often suffer from pain due to the occurrence of opioid-induced hyperalgesia. Pain is indicated as one of the key factors causing poor treatment outcome and is correlated with worse quality of life. The aim of the present study was to analyse the frequency of pain in Polish patients treated in methadone maintenance programmes and to evaluate the relationship between pain and physical and mental health, as well as patients’ social functioning.

Material and methods
The study group included 237 methadone maintenance treatment patients. They were asked to complete the Brief Pain Inventory and other standardised scales and questionnaires to assess the relationship between pain and some clinical variables.

Results
In the present study, 54% of patients reported experiencing pain, however 66.9% of them did not take any medications (analgesics included). Persons suffering from pain in comparison to those without pain more often attempted suicide, were alcohol dependent, experienced childhood maltreatment and assessed their quality of life as worse.

Discussion
Our results are in line with those of other authors, especially regarding the relationship between child abuse, poor quality of life, inadequate analgesia and developing pain syndrome. On the other hand, the conducted study did not reveal any relationship between pain and administered methadone dose.

Conclusions
Pain is one of the most serious problems among methadone maintenance treatment patients and should not be neglected as it leads to decrease in the quality of life and increases the risk of suicide. This implies an increased necessity for routine assessment and pain management in these patients.